Bültene abone olan okuyucularımız bülten e-posta aracılığıyla aldılar (alıyorlar). Bülteni e-posta yoluyla düzenli biçimde almak isteyen okuyucularımızın iprgezgini@gmail.com adresine taleplerini bildiren bir mesaj göndermelerini bekliyoruz.
Bültende neler mi var?
Önder E. Ünsal’dan George Harrison’un telif hakkı ihlali konulu “This Song” şarkısının ve videosunun hikayesi, aynı yazardan Liverpool Futbol Kulübü’nün Liverpool şehrinin ismini tescil ettirme yönündeki başarısız başvurusunun öyküsü, Önder E. Ünsal ve Özlem Fütman’ın birlikte kaleme aldıkları oldukça eğlenceli Folklorik Türk Marka Terminolojisi yazısı, Özlem Fütman’dan ayın eseri ve sanatçısı yazısı (Gustav Klimt – Adele Bloch-Bauer’in Portresi), Gonca Ilıcalı’dan Avrupa Birliği’nin coğrafi işaretlerle ilgili Cenevre Metnine katılım sürecine ilişkin bir yazı ve ayrıca Sizce Kim Haklı ve Saçmalardan Seçmeler bölümlerimiz bu sayıda sizlerle olacak.
Abonelik talebini iletmesine rağmen bülteni alamayan takipçilerimizin iprgezgini@gmail.com adresine sorunu bildiren bir mesaj iletmelerini rica ediyoruz. Böylelikle sorunu tespit ve müdahale etme şansımız olacak.
Bültene ilişkin görüş, öneri ve eleştirilerinizi bekliyoruz.
AB Adalet Divanı renk
kombinasyonundan oluşan işaretlerin marka olarak tescil edilebilirliği hakkında
merakla beklenen kararını 29 Temmuz 2019 tarihinde verdi. Karar renk kombinasyonlarının
ayırt edici niteliğinin tartışıldığı bir karar değil, odak noktasında sicilde
gösterim koşulu var. Mahkemece ulaşılan sonuç önemli tartışmalara gebe olacak
ve AB düzeyinde uygulamada değişikliğine de yol açabilecek gibi gözüküyor.
Yazının devamında detaylarını
aktaracağımız vakayı AB Adalet Divanı’nın önüne getiren idari ve yargısal süreç
kısaca şöyle gelişiyor: Red Bull firmasının EUIPO nezdinde tescil edilmiş iki
ayrı mavi/gümüş renk kombinasyonu markasının hükümsüzlüğü talep ediliyor. EUIPO
İptali Birimi talebi kabul ediyor ve markaların hükümsüzlüğüne karar veriyor.
Red Bull’un bu karara karşı yaptığı itiraz EUIPO Temyiz Kurulu tarafından reddediliyor.
Red Bull EUIPO Temyiz Kurulu kararına karşı dava açıyor ve davayı inceleyen AB
Adalet Divanı Genel Mahkemesi davanın reddine karar veriyor. Red Bull son kanun
yoluna da başvurarak Genel Mahkeme’nin kararını temyiz ediyor ve bunun üzerine
dava AB Adalet Divanı tarafından inceleniyor.
15 Ocak 2002 tarihinde Red Bull
firması EUIPO nezdinde bir AB markası başvurusunda bulunmuştur. Tescili istenen
marka, aşağıda görüldüğü gibi iki rengin kombinasyonundan oluşmaktadır:
30 Haziran 2003 tarihinde Red
Bull, söz konusu markanın kullanım sonucu ayırt edicilik kazandığını kanıtlamak
amacıyla ek belgeler sunmuştur. 11 Ocak 2004 tarihinde ise markaya ilişkin
olarak, “Koruma mavi (RAL 5002) ve gümüş (RAL 9006) renkler için talep
edilmektedir. Renkleri oranı yaklaşık %50-%50’dir.” ifadelerinden
oluşan tarifnameyi sunmuştur. Başvurunun mal listesi kapsamında 32. sınıftaki “enerji içecekleri” bulunmaktadır. Söz
konusu marka, kullanım sonucu ayırt edicilik kazandığı belirtilerek ve yukarıda
yer verilen tarifnameyle birlikte 25 Temmuz 2005 tarihinde tescil edilmiştir.
20 Eylül 2013’te Polonya
menşeli Optimum Mark sp. z.o.o. isimli firma (kısaca Optimum Mark) yukarıda
belirtilen markanın hükümsüzlüğünü talep etmiştir. Hükümsüzlük talebine gerekçe olarak, markanın
grafik gösterim için aranan (açıklık,
kesinlik, … ve renkleri önceden belirlenmiş ve yeknesak şekilde birleştiren bir
sistematik düzen) gerekli koşulları
sağlamadığını ve tescil başvurusuna eşlik eden tarifnamedeki ifadenin, iki
rengin ‘yaklaşık’ %50 – %50 şeklinde çok sayıda farklı kombinasyonuna olanak
sağladığını öne sürmüştür.
Red Bull’un bir diğer renk markası başvurusu da
1 Ekim 2010 tarihinde EUIPO’ya yapılmıştır. Bu markanın da görseli ve eşya
listesi yukarıda belirtilen markanın aynısıdır. Başvuru 29 Kasım 2010 tarihli
Bültende yayımlanmış, ancak başvuruyu inceleyen marka uzmanı 22 Aralık 2010
tarihinde renklerin marka örneği içindeki dağılımlarının belirtilmemiş olması
nedeniyle eksiklik bildiriminde bulunarak bu eksikliğin giderilmesini talep etmiştir. Red Bull firması tarafından gönderilen cevap
dilekçesi üzerine, 8 Mart 2011 tarihinde söz konusu marka, mavi (Pantone 2747C)
ve gümüş (Pantone 877C) renkler için aşağıdaki açıklamayla (tarifnameyle) birlikte
kullanım sonucu kazanılmış ayırt ediciliğe dayalı olarak tescil edilmiştir:
“İki renk birbirine eşit oranda
uygulanacaktır ve renkler birbirine bitişik (yan yana) halde dizilmiştir.”(The two colours
will be applied in equal proportion and juxtaposed to each other)
27 Eylül
2011 tarihinde Optimum Mark, benzer gerekçelerle markanın hükümsüzlüğü
talebinde bulunmuştur. Optimum Mark, tarifnamede yer alan “juxtaposed”
ifadesinin “ortak bir sınırı olan”, “yan yana konulmuş” veya “kontrast etki
için birbirine yakın duran” gibi biçimlerde algılanabileceğini, marka
tarifnamesinin, iki rengin mallara ne şekilde uygulandığına ilişkin düzeni
belirtmediğini, bu nedenle de gösterimin açık ve kesin olmadığını ileri sürmüştür.
EUIPO İptal
Birimi, markaların gösteriminin yeterli kesinlikte olmaması nedeniyle iki markanın
da hükümsüzlüğüne karar vermiştir. Kararda, markaların grafik
gösteriminin çok sayıda farklı kombinasyona olanak sağladığı ve bu durumun,
tüketicilerin satın alımlarını kesinlik içinde yapabilmeleri için sadece
belirli bir kombinasyonu algılayıp anımsamalarına engel olduğu belirtilmiştir.
Red Bull,
EUIPO İptal Biriminin kararlarına karşı EUIPO Temyiz Kurulu nezdinde itirazda
bulunmuştur. Temyiz Kurulu 2 Aralık 2014 tarihli kararlarıyla her iki itirazın
da reddine karar vermiştir. Kurul, Adalet Divanı’nın Heidelberger
kararında ortaya koyduğu ilkelere atıf yaparak söz konusu markaların, eşlik
eden tarifnamelerle birlikte değerlendirildiklerinde, yeterince kesin ve
yeknesak (uniform) olmadığı tespitinde bulunmuştur. Kurul’a göre söz konusu
markalar, iki rengin birbirinden farklı genel izlenime sahip çok sayıda farklı
kombinasyonla tertip edilebilmelerine imkân tanımaktadır.
Red Bull tarafından EUIPO Temyiz
Kurulu’nun bu kararlarına karşı açılan dava AB Adalet Divanı Genel
Mahkemesi’nin 30 Kasım 2017 tarihli kararıyla reddedilmiş ve bu kararın da
temyiz edilmesi üzerine dava son karar mercii olan AB Adalet Divanı tarafından
görülmüştür.
Başvuru sahibi Red Bull
tarafından davada beş gerekçe ileri sürülmüştür:
eşit muamele ilkesinin ihlali,
AB Marka Tüzüğünün m. 4 (marka olabilecek
işaretleri düzenleyen ve sicilde gösterim koşuluna yer veren madde) hükmü ile m.
7(1)(a) (4. maddede belirtilen şartları taşımayan işaretlerin marka olarak
tescil edilemeyeceğini düzenleyen mutlak tescil engeli) hükümlerinin ihlal
edilmesi,
yasal beklentilerin korunması ilkesinin ihlali
ölçülülük ilkesinin ihlali
Genel Mahkemenin usul kurallarına ilişkin bazı
hükümlerin ihlali
Burada, özellikle ikinci sırada
yer verilen dava gerekçesi bağlamındaki tespit ve değerlendirmeler üzerinde durulacaktır.
Nitekim Adalet Divanı da kararında ilk olarak ikinci dava gerekçesini ele
almıştır.
Bu kapsamda Divan tarafından, öncelikle
bir işaretin marka olarak tescil edilebilmesi için o işarete sağlanacak
korumanın konusunun ve kapsamının açık ve kesin bir şekilde belirlenebilmesine imkân
tanıyan bir gösteriminin sunulmasının gerekli olduğu hatırlatılmıştır. Eğer
başvuruya yazılı bir tarifname eşlik ediyorsa, bu tarifname tescille elde
edilmek istenen
korumanın konusunu ve kapsamını netleştirmeye yardım etmeli; sunulan gösterim
ile uyumsuz olmamalı ve sunulan gösterimin konusu ve kapsamı hakkında şüphelere
yol açmamalıdır. (27/03/2019, Hartwall, C-578/17, EU:C:2019:261, para. 39-40)
Dış hat sınırları olmaksızın,
münhasıran ve soyut olarak iki veya daha fazla rengin kombinasyonundan oluşan
işaretlerin gösteriminin, renkleri
önceden belirlenmiş ve yeknesak şekilde birleştiren bir sistematik düzen
içermesi gerekmektedir. İki veya daha fazla rengin, belli bir şekil ve dış hat çizgileri olmaksızın
sadece bir araya getirilmesi, ya da iki veya daha fazla renge ‘akla
gelebilen her biçimde’ gönderme yapılması; gerekli kesinlik ve yeknesaklığı
(uniformity) sağlamayacaktır. Bu şekildeki gösterimler birbirinden farklı çok
sayıda kombinasyon yaratılmasına olanak sağlamaktadır. Bu da, tüketicilerin -ilerideki
satın alımlarını kesinlik içinde yapabilmeleri bakımından- sadece
belirli bir kombinasyonu algılayıp anımsamalarına engel olmaktadır. Ayrıca
böylesi gösterimler, yetkili otoriteler ve ticari aktörlerin korumanın
kapsamını bilmelerine de imkân vermemektedir.
Somut
olayda Red Bull’a ait tescil başvurularının münhasıran mavi ve gümüş renklerin
kombinasyonundan oluştuğu konusunda bir tartışma bulunmamaktadır.
Her iki
işaretin de gösterimi, birbirine paralel ve yan yana dizilmiş, eşit yüzeye sahip
biri mavi, diğeri gümüş renkte iki dikey blok biçiminde yapılmıştır. Bu
gösterimlere birer tarifname de eşlik etmektedir. Bunlardan birincisi her bir
rengin oranının “yaklaşık %50-%50” olduğunu, ikincisi ise iki rengin yan
yana konulduğunu ve eşit oranda uygulanacağını belirtmektedir.
Dava
konusu kararında Genel Mahkeme, ilk tescille ilgili olarak tarifnamede yer alan
“yaklaşık” kelimesinin, gösterimdeki kesinlik eksikliğini destekler mahiyette
olduğunu, bu durumun da ilgili renklerin farklı biçimlerde tertip
edilebilmesine imkân sağladığını belirtmektedir.
Diğer
tescille ilgili olarak ise Genel Mahkeme, yana yana dizilimin (juxtaposition) farklı
biçimler alabileceğini, renkler eşit oranda dağılım gösterseler dahi bunların yana
yana diziliminin farklı görünümlere ve yerleşimlere sebebiyet vereceğini ifade
etmektedir.
Adalet Divanı, Genel Mahkeme’nin
dava konusu kararındaki bu tespitlerine katılmaktadır. Söz konusu markaların
tescili, önceden belirlenmiş olmayan çoklu gösterimlere yol açmakta olup
yeknesak değildir. Dolayısıyla markalar, sicilde gösterim şartına ilişkin
mevzuat hükmüne ve Mahkemenin “Heidelberger Bauchemie” kararında[1]
ortaya koyduğu ilkelere aykırı olarak tescil edilmişlerdir.
Hatırlatmak gerekirse,
Adalet Divanı, renk kombinasyonlarından oluşan markaların açık ve kesin şekilde
sicilde gösterimi konusunda ilkesel nitelikteki Heidelberger kararında, dış hat
sınırları olmaksızın, münhasıran ve soyut olarak iki veya daha fazla rengin
kombinasyonundan oluşan markalar bakımından, grafik gösterimin “renkleri önceden belirlenmiş ve yeknesak
şekilde birleştiren bir sistematik düzen” içermesi gerektiğini ortaya
koymuştur. Yine aynı kararda, iki veya daha fazla rengin, belli bir şekil ve dış hat çizgileri olmaksızın
sadece bir araya getirilmesinin, ya da iki veya daha fazla renge ‘akla
gelebilen her biçimde’ gönderme yapılmasının; gerekli kesinlik ve yeknesaklığı
(uniformity) sağlamayacağına hükmedilmiştir.
Diğer taraftan Adalet Divanı’na
göre, somut olayda davacı Reb Bull’un iddiasının aksine, renklerin
kombinasyonundan oluşan markaların, söz konusu renkleri önceden belirlenmiş ve
yeknesak şekilde birleştiren bir sistematik düzen içermesi koşulu, bu tür
markaları bir figüratif markaya dönüştürmeyecektir. Zira bu koşul, renklerin gösteriminin
dış hatlarla belirlenmesinin şart olduğu anlamına gelmemektedir.
Markalar kullanım sonucu kazanılmış ayırt ediciliğe dayalı olarak tescil edilmiş olduğundan, EUIPO’nun ve Genel Mahkeme’nin, sicilde gösterim koşuluna ilişkin madde hükmü kapsamındaki değerlendirmede, markaların çeşitli tezahürlerdeki kullanımını, özellikle de söz konusu markaların fiili kullanımlarını göz önünde tutmasında bir engel bulunmamaktadır.
Belirtilen tespit ve
değerlendirmeler çerçevesinde Adalet Divanı, Genel Mahkeme tarafından verilen
kararı yerinde bulmuştur. Davacı Red Bull tarafından ileri sürülen eşitlik,
ölçülülük ve yasal beklentilerin korunması ilkelerinin ihlali gibi diğer gerekçeler
de haklı görülmemiş ve sonuç olarak davanın reddine karar verilmiştir.
Adalet Divanı’nın aktardığımız kararı bu uyuşmazlık hakkındaki nihai ve kesin karardır. Karar kanaatimizce bir takım soruları ve tartışmaları da beraberinde getirecektir.
Aktardığımız karar ekseninde
tarafımızca yapılan bazı tespitler ve ilk akla gelen meseleler şunlardır:
Hükümsüzlük talebine konu her iki markada da marka örneğiyle (markanın reprodüksüyonu) birlikte birer yazılı tarifname sunulmuş ve ilgili renklerin kodları da bu tarifnamede verilmiştir. Ancak marka örneği (renkler marka örneğinde görünüm olarak eşit oranda yer kaplasa dahi) ve renk kodlarının verilmesi, renk kombinasyonundan oluşan markalarda gerekli kesinlik şartını yerine getirmeyecektir. Heidelberger kararında da ortaya konulduğu üzere, bu renklerin önceden belirlenmiş ve yeknesak bir sistematik düzen içermesi de gereklidir. Kanaatimizce bu da ancak bir tarifnameyle mümkün olabilecektir.
Dava konusu olayda marka örneğine eşlik eden ve renklerin dağılımını “yaklaşık %50-%50” şeklinde ifade eden tarifname yeterli kesinlikte bulunmamıştır. “Yaklaşık” kelimesinin anlamı itibarıyla zaten bir kesinlik içermemesi nedeniyle bu tarifnameyle tescil edilmiş marka bakımından ulaşılan sonuç çok da şaşırtıcı değildir. Ancak, dava konusu diğer markada, marka örneğine (ve ilgili renklerin kodlarına) eşlik eden “İki renk birbirine eşit oranda uygulanacaktır ve renkler birbirine bitişik (yan yana) halde dizilmiştir.” şeklindeki tarifname de EUIPO ve AB Adalet Divanınca, sicilde gösterim koşulu bağlamında yeterli kesinliği sağlar nitelikte görülmemiştir.
Şu halde, renk kombinasyonlarından oluşan başvurularda; marka örneğine ve renk kodlarına eşlik eden “renklerin dağılımı eşit orandadır”, “renklerin oranı %50-%50’dir”, “renkler eşit oranda yan yana getirilmiştir” vb. yazılı açıklamaların, sicilde gösterim şartının sağlanması bakımından yeterli olmayacağı anlaşılmakla birlikte, Mahkeme kararında bu koşulların nasıl bir tarifname (veya ilave bir açıklama ya da belge) ile sağlanabileceği konusunda bir ipucu da bulunmamaktadır.
Dava konusu olaydaki markalarda olduğu gibi, yeterli kesinlik taşımayan tarifnamelerle (veya tarifnamesiz) olarak tescil edilmiş renk kombinasyonu markaları, Adalet Divanı’nın bu kararı neticesinde, olası hükümsüzlük taleplerine/davalarına konu edilebilecektir. Dolayısıyla sicilde gösterimi yeterli kesinliği taşımayan renk kombinasyonu markaları, bu gerekçeye dayalı olarak hükümsüzlük tehdidi altında olacaktır.
Renk kombinasyonunun, marka sahibine sağlanan korumanın konusunun açık ve kesin şekilde anlaşılmasını sağlayacak şekilde sicilde gösterimi, markanın kullanımının devreye girdiği durumlar (örn. kullanım sonucu kazanılmış ayırt edicilik, tescilli bir renk kombinasyonu markasına dayanılarak yapılan itirazda markanın kullanım ispatı talebine konu olması, vb.) bakımından da büyük önem arz edecektir. Örneğin dava konusu markayı ele alacak olursak, renk kombinasyonunun aşağıdaki tabloda gösterildiği gibi bir fiili kullanımı, tescilli markanın ayırt edici karakterini değiştiren bir kullanım olarak mı, yoksa ayırt edici karakterini değiştirmeyen bir kullanım olarak mı değerlendirilmelidir?
İşte, tescil talebine konu işaret için marka sahibine sağlanacak korumanın konusu açık ve kesin şekilde belirlenebilir olmadığında, diğer bir ifadeyle markanın sicilde gösterimi aranan bu koşulları sağlar nitelikte olmadığında, yukarıdaki soruya verilecek yanıt da güçleşecektir. Şüphesiz korumanın konusunun kesin ve net olarak belirli olması, bu işarete başka işaretler karşısında sağlanacak korumanın kapsamının ve sınırlarının belirlenmesi açısından da etkili olabilecektir.
Dava konusu markalar “grafik gösterim” (graphic representation) şartının bulunduğu dönemde (önceki AB Marka Tüzüğü’nün yürürlükte bulunduğu) tescil edilmiş ve markaların hükümsüzlüğü bu mevzuat döneminde talep edilmiştir. Ancak şu an yürürlükte bulunan 2017/1001 sayılı AB Marka Tüzüğünde, “grafik gösterim” şartı yerine “marka sahibine sağlanan korumanın konusunun açık ve kesin şekilde anlaşılmasını sağlayacak şekilde sicilde gösterimi” şartı bulunmaktadır. Ancak kanaatimizce bu durum, kararın yürürlükteki mevzuata etkisini ve uygulanabilirliğini ortadan kaldırmayacaktır. Zira dava konusu Genel Mahkeme kararında da belirtildiği üzere, ilgili maddenin yeni lafzı, hukuki belirliliği güçlendirme amacını taşımakta olup madde hükümde yer alan ifadeler, hükmün bir önceki lafzından daha da kısıtlayıcı niteliktedir. Şöyle ki, AB kanun koyucusu, ilgili hükmün gövdesine açıkça, Adalet Divanı’nın Sieckmann (C-273/00) ve Heidelberger (C-49/02) kararlarında belirlenen ilkeleri dâhil etmiş ve böylelikle, söz konusu maddenin yeni lafzını içtihatlarla tam uyumlu hale getirmiştir. Dolayısıyla, verilen kararın yürürlükteki AB mevzuatı açısından da doğrudan etkileri olacağı ve kararın uygulama alanı bulacağı düşünülmektedir.
Adalet Divanı kararları, EUIPO ve AB üye ülkeleri açısından bağlayıcı niteliktedir. Dolayısıyla, başta EUIPO olmak üzere AB üye ülkelerinin fikri mülkiyet ofisleri/kurumlarının, renk kombinasyonlarından oluşan başvurulara ilişkin olarak sicilde gösterim koşulunun ne şekilde sağlanabileceğini tekrar tartışmaya açması ve uygulama kriterlerini revize etmeleri muhtemeldir.
Bundan böyle renk kombinasyonlarının, bilhassa AB’de ve AB üye ülkelerinde marka olarak tescilinin, sicilde gösterim şartının eksiksiz yerine getirilmesi bakımından biraz daha meşakkatli olacağı, zira inceleyici ofislerin bu tür markaları bahsi geçen husus açısından daha titiz bir incelemeye tabi tutacakları öngörülmektedir.
Ülkemiz açısından, 6769 sayılı SMK’nın marka hukukuna ilişkin pek çok maddesi gibi “marka olabilecek işaretler” başlığı bağlamında markanın sicilde gösterim şartını da içeren 4’üncü maddesi, AB Marka Tüzüğü’nün ilgili maddesinden alınmıştır. AB Adalet Divanı’nın bu kararı ve buna bağlı olarak AB düzeyinde olası bir uygulama değişikliğinin, mevzuatında çok benzer içerikte bir hüküm bulunan Türkiye açısından da etki ve yansımaları olacak mıdır?
Konuyla ilgili tespitleri,
değerlendirmeleri ve bağlantılı olabilecek soruları çoğaltmak mümkündür. Bu meselelerin ne şekilde çözüme kavuşacağını,
ofis kararları ve mahkeme kararları ekseninde gelişip şekillenecek uygulamalar
zaman içinde gösterecektir.
ABAD, 12.09.2019 tarih C‑104/18 P sayılı kararında “hangi şartların varlığı halinde kötüniyetli marka başvurusundan bahsedilebileceğini” hükme bağlamıştır.
ABAD kararına konu olan olaydaki
taraflar:
– Temyiz eden: “KOTON Mağazacılık Tekstil Sanayi ve Ticaret
AŞ” (Bu yazı kapsamında “KOTON” olarak geçecektir).
– İlk derecede davalı: Avrupa Birliği Fikri Mülkiyet Ofisi
(EUIPO)
– İlk derecede müdahil: Joaquín Nadal Esteban (Bu yazı
kapsamında “Nadal Esteban” olarak geçecektir).
Nadal Esteban, 25.04.2011 tarihinde aşağıdaki markanın tescili için EUIPO’ya
başvuruda bulunmuştur.
Başvuru, “Markaların Tescili Amacıyla Mal ve Hizmetlerin Uluslararası Sınıflandırılmasına İlişkin Nis Anlaşması”nın 25., 35. ve 39. sınıfları için yapılmıştır. Söz konusu bu sınıflara ait mal ve hizmetlerin içerikleri kısaca şu şekilde özetlenebilir:
– 25. Sınıf: İç-dış giysiler, ayak giysileri, baş giysileri.
– 35. Sınıf: Reklamcılık, iş yönetimi, iş idaresi, büro hizmetleri.
– 39. Sınıf: Taşımacılık ve malların paketlenmesi ve depolanması hizmetleri; tur düzenleme, seyahat için yer ayarlama hizmetleri.
KOTON ise elbise, ayakkabı ve aksesuarlar üretip satmaktadır. KOTON’a ait
aşağıdaki marka Nis Anlaşması’nın 25. ve 35. sınıfları kapsamında tecil
edilmiştir:
KOTON’a ait bir başka marka ise Nis Anlaşması’nın 18., 25.
ve 35. sınıfları kapsamında tescil edilmiştir:
KOTON, marka tescilinde nispi ret nedenlerini düzenleyen
207/2009 sayılı Topluluk Marka Tüzüğü’nün 8/I. maddesine dayanarak itirazda
bulunmuştur.
EUIPO, KOTON’nun yaptığı itirazı 25. ve 35. sınıflar
bakımından kabul etmiş; 39. sınıf bakımından ise itirazı reddetmiştir. Bu karar,
EUIPO’nun Dördüncü Temyiz Kurulu tarafından da onaylanmıştır. Bunun üzerine Nadal
Esteban tarafından tescil başvurusunda bulunulan marka, Nis Anlaşması’nın 39. sınıfı
kapsamında tescil edilmiştir.
KOTON, tescili yapılan bu markanın Topluluk Marka Tüzüğü’nün
mutlak hükümsüzlük nedenlerinden kötüniyetli marka tescilini düzenleyen 52.
maddenin 1. fıkrasının b) bendine göre hükümsüz sayılmasını talep etmiştir.
EUIPO İptal Birimi, Nadal Esteban’nın kötüniyetinin ispatlanamaması
sebebi ile KOTON’un yaptığı bu itirazı reddetmiştir.
KOTON, verilen bu karara karşı EUIPO’nun İkinci Temyiz
Kurulu nezdinde itiraz etmiştir. Ancak KOTON’nun itirazını değerlendiren EUIPO’nun
İkinci Temyiz Kurulu da KOTON’nun itirazını reddetmiştir. İkinci Temyiz Kurulu’na
göre, uyuşmazlığın konusu olan markaların birbirleri ile olan benzerlikleri ve Nadal
Esteban’ın KOTON’a ait tescilli markadan haber olup olmadığı, somut olayda
kötüniyetin tespiti bakımından karar verici role sahip değildir. Zira uyuşmazlık
konusu KOTON’a ait 18., 25. ve 35. sınıfları kapsamında tescil edilmiş markalar
ile Nadal Esteban adına Nis Anlaşması’nın 39. sınıfı kapsamında tescil edilmiş
markanın kapsadığı mal veya hizmetler, aynılık ya da benzerlik arz
etmemektedir. Bu sebeple Topluluk Marka Tüzük’ünün 52/I-b maddesi kapsamında
kötüniyetten bahsedilemez.
KOTON, 23.09.2016 tarihinde EUIPO’nun İkinci Temyiz Kurulu’nun
bu kararına karşı Avrupa Birliği Genel Mahkemesi nezdinde itirazda bulunmuştur.
KOTON, yaptığı itirazda Topluluk Marka Tüzük’ünün 52/I-b maddesi kapsamında
kötüniyetin varlığının kabulü için uyuşmazlık konusu markaların aynı mal ve
hizmetleri kapsamasının gerekli olmadığını; bunun aksinin ne Topluluk Marka
Tüzük’ünden ne de ABAD kararlarından çıkarılabileceğini ileri sürmüştür. Ancak Avrupa
Birliği Genel Mahkemesi de 30.11.2017 tarihli kararında Nadal Esteban adına
tescil edilmiş markanın KOTON’a ait markalarla aynı mal ve hizmet sınıfına
dahil olmadığına ve bu sebeple kötüniyetin var olmadığına hükmetmiştir. Zira
kötüniyetli marka tescilinden bahsedilebilmesi için sonraki tarihli markanın
önceki tarihli marka ile aynılık veya benzerlik arz etmesi ve aynı veya
karıştırılabilecek derecede benzeri bir mal veya hizmet kapsamında tescil
edilmesi gereklidir. Nadal Esteban’nın KOTON’a ait markadan sadece haberdar
olması, onun kötüniyetli olduğuna ilişkin yeterli bir sebep değildir. Ayrıca
Nadal Esteban’nın daha önce tescil edilmiş olan KOTON markalarının kullanımını
engelleme amacı ve kötüniyeti de KOTON tarafından ispat edilememiştir.
KOTON, Avrupa Birliği Genel Mahkemesi’nin vermiş olduğu bu
kararı ABAD’da taşımıştır. ABAD, uyuşmazlık hakkında özetle şu kararı vermiştir:
Topluluk Marka Tüzük’ünde “kötüniyet” kavramı
tanımlanmamıştır. Kötüniyet kavramının anlamı, hangi kapsam içinde
kullanıldığına ve bu Tüzük’ün amacına bakılarak tespit edilmelidir. Marka
hukuku kapsamında kötüniyet, ticari hayatta doğruluğa ve dürüstlüğe aykırı olan
anlayışın ve amacın varlığını ifade etmektedir. Topluluk markasına ilişkin kuralların
amacı, özellikle Avrupa Birlik’i içinde dürüst ve bozulmamış rekabeti
sağlamaktır. Bu rekabet teşebbüslerin mal ve hizmetlerinin kalitesi ile müşterilerini
kendilerine bağlayabilmeleri ile gerçekleşebilecektir. Söz konusu bu amaç
teşebbüslerin mallarının veya hizmetlerinin diğer teşebbüslerin mallarından
veya hizmetlerinden karıştırma tehlikesi olmaksızın ayırt edilmesini sağlayacak
markaları tescil edebilme imkanına sahip olmakla mümkün olacaktır.
Topluluk Marka Tüzük’ünün 52/I-b maddesi kapsamında mutlak
hükümsüzlükten bahsedilebilmesi için topluluk markası sahibinin marka başvurusu
yapmaktaki amacı,
– Dürüst bir şekilde rekabet etmek olmamalı;
– Ticari teamüllerle ters düşecek şekilde üçüncü kişilerin
menfaatlerine zarar vermek veya markanın sağladığı faydaları haksız bir şekilde
elde etmek olmalı ve bu durum inandırıcı ve birbiri ile uyumlu delillerle ispat
edilebilmelidir.
Marka başvurusunda bulunan kişinin sübjektif nitelik taşıyan
bu amacı, yetkili makamlar tarafından objektif kriterler kullanılarak tespit
edilmelidir. Bu tespit, her somut olaydaki tüm veriler dikkate alınarak
yapılmalıdır.
ABAD, Topluluk Marka Tüzük’ünün 52/I-b’deki “kötüniyetli marka
başvurusu” ile Topluluk Marka Tüzük’ünün 53/I-a’daki nispi hükümsüzlük
nedenlerinden “karıştırma tehlikesi”, birbirinden farklı müesseseler olduğunu
belirtmiştir. Topluluk Marka Tüzük’ü 52/I-b maddesi, 53/I-a’dan farklı olarak,
hükümsüzlük talebinde bulunan kişinin kullandığı markanın hükümsüzlüğü talep
edilen marka ile aynı veya benzer ürünler için tescil edilmiş olmasını şart koşmamakta
ve karıştırma tehlikesinin varlığını da aramamaktadır.
ABAD’a göre kötüniyetli marka başvurusundan bahsedilebilmesi
için uyuşmazlık konusu sonraki tarihli marka ile üçüncü bir kişi tarafından
kullanılan önceki tarihli marka arasında karıştırma tehlikesinin bulunması veya
söz konusu markaların aynı veya benzer olmaları şart olmayıp; diğer inandırıcı
ve birbiri ile uyumlu delillerin varlığı halinde de marka tescil başvurusunda
bulunan kişinin kötüniyetinden bahsedilebilecektir.
ABAD’a göre kötüniyet, sadece aynı veya benzer işaretin aynı
veya benzer ürünler için kullanılması durumunda söz konusu değildir. Zira
kötüniyetin varlığının sadece aynı veya benzeri işaretlerin aynı mal ve
hizmetler için kullanılması durumu ile sınırlandırılması, Topluluk Marka
Tüzük’ünün 52/I-b maddesinin kapsamını daraltacaktır.
ABAD, başvuru sahibinin kötüniyeti tespit edilirken dikkate
alınacak etkenlerin özellikle tescil başvurusunun yapıldığı zamanki etkenler
olduğunu hükme bağlamıştır. Ancak AB Genel Mahkemesi, tescil için başvurusunun
yapıldığı zamanki tüm etkenleri, somut olay bakımından önem arz etmesine rağmen
dikkate almamıştır. Bu etkenler özellikle şunlardır:
– Nadal Esteban, şekillendirilmiş bir şekilde yazılan “KOTON”
kelimesini sadece Nis Anlaşması’nın 39. sınıfındaki hizmetler için değil ayrıca
Nis Anlaşması’nın 25. ve 35. sınıflarına ait olan mal ve hizmetler için de
tescil ettirmiştir. AB Genel Mahkemesi’nin karar verirken tartışmasız olan ve
KOTON tarafından da ileri sürülen bu durumu, dikkate alması gereklidir.
– Topluluk Marka Tüzük’ünün 52/III. maddesine göre “hükümsüzlük
sebepleri”, tescil edilen ürün veya hizmet sınıflarının tümü için ileri
sürülebileceği gibi, sadece bir kısmı için de ileri sürülebilir. Somut olayda KOTON,
kısmi hükümsüzlük talebinde bulunmayıp; tüm ürün ve hizmet sınıfları için marka
tescilinin hükümsüzlüğünü talep etmiştir. KOTON, tekstil ürünleri için
kullandığı markanın Nadal Esteban tarafından tekstil ürünleri de dahil olmak
üzere birden çok mal ve hizmetler için tescil ettirilmek istendiğini ileri
sürmüştür. KOTON, bu kapsamda Nadal Esteban’ın tescil başvurusu yaptığı
sıradaki amacının ve dolayısıyla kötüniyetin varlığının incelenmesini talep
etmiştir.
– KOTON ve Nadal Esteban, önceden ticari bir ilişki
içerisinde bulunmuşlar ve bu ticari ilişki KOTON tarafından sona erdirilmiştir.
AB Genel Mahkemesi, vermiş olduğu kararda taraflar arasındaki KOTON tarafından
sona erdirilmiş olan bu ticari ilişkiyi ikinci derecede ele almıştır. AB Genel
Mahkemesi, şekillendirilmiş bir şekilde yazılan “KOTON” kelimesini içeren ve Nis
Anlaşması’nın 25., 35. ve 39. sınıflarına ait olan mal ve hizmetler için
yapılan marka başvurusunun Nadal Esteban’ın ekonomik faaliyetleri dikkate
alındığında ticari mantığa ne kadar uygun olduğunu incelememiştir.
– AB Genel Mahkemesi, verdiği kararda “marka başvurusundaki
ticari mantığın” veya “marka başvurusundaki aşamalardaki kronolojinin”
uyuşmazlığın çözümünde önemli bir yere sahip olduğundan bahsetse de bu
unsurları, verdiği kararda tartışmamıştır.
ABAD, söz konusu sebeplerle AB Genel Mahkemesi’nin verdiği kararı bozmuştur.
Adalet Divanı Hukuk Sözcüsü Evgeni Tanchev, 16 Ekim 2019 tarihinde verdiği Sky – SkyKick görüşüyle, tabir yerindeyse saatli bombayı Adalet Divanı’nın kucağına bıraktı.
Tanchev görüşünü, Birleşik Krallık Adalet Yüksek Mahkemesi’nden gelen C-371/18 sayılı ön yorum talebine ilişkin olarak vermiştir. Talebin konusunu esasen marka tescilleri kapsamında bulunan mal ve hizmetlerin gerçek kullanım niyetinin bulunmamasının kötü niyeti işaret edip etmediği, malların ve hizmetlerin açık ve belirli olmamasının hükümsüzlük nedeni olup olmadığı gibi hususlar oluşturmaktadır.
Adalet Divanı’nın ön yorum talebini nasıl yanıtlayacağı şu anda elbette bilinmemektedir; ancak karar Tanchev’in görüşü yönünde çıkarsa, Avrupa Birliği marka hukuku ve uygulamasını heyecanlı günlerin beklediğini şimdiden söyleyebiliriz. AB uygulamalarını yakından takip eden ve mevzuat ile uygulamalar bakımından yakın benzerlik gösteren Türkiye bakımından da benzer durumun ortaya çıkacağını söylemek ise hayalcilik olmayacaktır.
Öncelikle, görüşe temel olan vakaları kısaca aktaralım:
Türkiye’de olduğu gibi Avrupa’da da oldukça agresif bir marka koruma politikası izleyen televizyon yayıncısı SKY PLC, bulut teknolojileri alanında faaliyet gösteren bir start-up firması olan SKYKICK INC firmasının “Skykick” markasını kullanarak “Sky” markalarına tecavüz ettiği iddiasıyla dava açar. SKYKICK firması tecavüz iddialarını reddeder ve bununla yetinmeyerek, tecavüz iddiasının gerekçesi “Sky” markalarının tescillerinin geçersiz olduğunu iddia eder. SKYKICK’e göre, “Sky” markalarının mal ve hizmet listelerindeki tabirlerin bir kısmı açıklık ve kesinlik şartlarını yerine getirmemektedir ve bu markaların tescil başvuruları kötü niyetle yapılmıştır.
Bu iddiaları değerlendiren Birleşik Krallık Adalet Yüksek Mahkemesi, bir noktada yargılamayı durdurur ve aşağıda temel noktalarına yer vereceğimiz soruları (soruları kelimesi kelimesine çevirmeyerek, asıl noktalarını belirteceğim), Adalet Divanı’na yönelterek ön yorum kararı talep eder:
I- Tescilli bir AB markası veya üye bir ülkede tescil edilmiş ulusal bir marka, mal ve hizmet listesinde yer alan tabirlerin açıklık ve kesinlik şartlarını yerine getirmemesi nedeniyle kısmen veya tamamen hükümsüz kılınabilir mi?
II- Eğer birinci soruya olumlu yanıt verilirse, “bilgisayar yazılımı” gibi bir tabir çok genel midir ve açıklık ve kesinlik şartını yerine getirmekte midir?
III- Bir markayı kapsadığı mal ve hizmetleri kullanım niyeti olmaksızın tescil ettirmek kötü niyet teşkil eder mi?
IV- Eğer üçüncü soruya olumlu yanıt verilirse, tescil başvurusunun malların ve hizmetlerin kullanım niyeti olan kısmı için iyi niyetle, kullanım niyeti olmayan kısmı içinse kötü niyetle yaptığı sonucuna varılabilir mi?
V- Bu soru Birleşik Krallık marka mevzuatının bir maddesinin AB Marka Direktifine uygunluğunu sorgulamaktadır. Yer vermiyoruz.
Hukuk Sözcüsü Tanchev detaylarına girmeyeceğimiz uzun bir değerlendirmenin ardından sorulara aşağıdaki yanıtları vermiştir:
I- Tescilli bir AB markası veya üye bir ülkede tescil edilmiş ulusal bir marka, mal ve hizmet listesinde yer alan tabirlerin açıklık ve kesinlik şartlarını yerine getirmemesi nedeniyle kısmen veya tamamen hükümsüz kılınamaz. Bununla birlikte, malların ve hizmetlerin açıklık ve kesinlik şartını yerine getirmemeleri, bu tip tescilli markalara sağlanan korumanın kapsamı değerlendirilirken dikkate alınabilir.
II- Bununla birlikte, malların ve hizmetlerin açıklık ve kesinlik şartını yerine getirememesi hali, Direktif’te ve Birlik Marka Tüzüğü’nde yer alan kamu düzenine aykırılık içerikli ret ve hükümsüzlük nedeni kapsamına girebilir, bir markanın “bilgisayar yazılımı” için tescil edilmesi de haksız ve kamu menfaatine aykırıdır. “Bilgisayar yazılımı” gibi bir tabir çok geneldir ve açıklık ve kesinlik şartını yerine getirmemektedir.
III-Bir markayı kapsadığı mal ve hizmetleri kullanım niyeti olmaksızın tescil ettirmekiçin yapılan başvuru bazı hallerde kötü niyeti gösteren bir husus olabilir, bu hal özellikle başvuru sahibinin tek amacının üçüncü bir tarafın piyasaya girişini engellemek olması ve bu tip istismarcı başvuru stratejisini gösteren delillerin bulunması durumunda oluşacaktır, bunu saptayacak olan da ulusal mahkemelerdir.
IV- Hükümsüzlük halinin tescil kapsamındaki mal ve hizmetlerin yalnızca bir kısmı bakımından ortaya çıkması halinde, yalnızca söz konusu mal ve hizmetler hükümsüz kılınabilir.
V- Bu yanıt Birleşik Krallık marka mevzuatının bir hükmü ile ilgili olduğundan yanıtı belirtmiyoruz.
Tanchev’in yanıtlarının, özellikle açık ve kesinlik şartını yerine getirmeyen mal ve hizmetlerin kamu düzenine aykırılık gerekçesiyle reddedilebileceğinin belirtilmesi, bunun yanısıra “bilgisayar yazılımı” gibi bir tabirin açıklık ve kesinlik şartını yerine getirmediğinin öne sürülmesi (davaya görüş sunan Macaristan, Fransa, Polonya ve Slovakya hükümetleri bu tabirin çok genel olmadığını belirtmişlerdir) ve kullanım niyeti bulunmayan mal ve hizmetlerin tescili için yapılan başvuruların belirli hallerde kötü niyetli başvuru olarak değerlendirilebileceğinin belirtilmesi gibi yönleriyle tartışmaya oldukça açık olduğu kanaatindeyiz.
Eğer, Adalet Divanı’nın ön yorum kararı, Hukuk Sözcüsü Tanchev’in yanıtları doğrultusunda olursa (kast ettiğimiz özellikle 2. yanıttır), AB marka camiasını hareketli yeni günlere merhaba diyeceğini şimdiden söyleyebiliriz. En iyisi Adalet Divanı’nın ön yorum kararı için şimdiden gün saymaya başlayalım.
“Cannabis sativa” bitkisinin, yani çoğunluğumuzun bildiği ismiyle “hint keneviri” bitkisinin yaprakları ve tohumları uyuşturucu ve uyarıcı maddelerin üretiminde kullanılmaktadır. Bu tür maddelerin kullanımı ve bulundurulması dünya genelinde çoğunlukla kanun dışıdır. Bununla birlikte, A.B.D.’nin bazı eyaletlerinde hint keneviri veya marihuananın kullanımı, belirli şartlar dahilinde yasaldır, ancak bu eyaletlerdeki durum, konu federal düzeyde marka tesciline geldiğinde problemlere yol açmaktadır. Cannabis tüketilirken kullanılan malzemelerin, tescilli markaların kapsamında korunmasına ilişkin hususlar, A.B.D. marka hukuku ve uygulamasında yoğun biçimde tartışılmaktadır.
Bu yazıda size tartışmaların önemli eksenlerinden birini göstereceğiz ve federal bir devlet kurumu olan A.B.D. Patent ve Marka Ofisi‘nin (USPTO) konu hakkındaki değerlendirmesi hakkında fikir vermeye gayret edeceğiz.
“Canopy Growth Corporation”(başvuru sahibi), 2014 yılında USPTO’ya “JUJU RX” kelime markasının “dumansız hint keneviri buharlaştırma cihazları, yani tüttürme amaçlı oral buharlaştırıcılar; buharlaşmış hint kenevirini iletme cihazları, yani tüttürme amaçlı buharlaştırıcılar” malları için tescil edilmesi talebiyle başvuruda bulunur. Başvuru sahibi, buna ilaveten aynı malların tescili amacıyla “JUJU HYBRID” başvurusunda da bulunmuştur.
USPTO uzmanı her iki başvuruyu da markaları kanunlara uygun biçimde iyi niyetli kullanım amacının bulunmaması nedeniyle reddeder.
Başvuru sahibi bu kararlara karşı itiraz eder ve itirazlar USPTO Temyiz Kurulu’nca incelenir. Kurul’un itirazlar hakkında verdiği ve bu yazıda sizlere aktarılacak olan kararın http://ttabvue.uspto.gov/ttabvue/ttabvue-86475885-EXA-19.pdf bağlantısından görülmesi mümkündür.
Kurul’un, kullanım niyetine bağlı başvurulardaki önceki içtihadı, “Eğer ki, başvuruya konu mallar, Federal Kontrol Altında Bulunan Mallar Kanunu‘na (CSA) göre kanun dışı ise, bu mallar başvuru sahibince ticarette kullanılamayacağından, başvuru sahibinin malları iyi niyetle kullanımının hukuken imkansız olduğu” yönündedir.
İncelenen vakada, daha öncekilerde olduğu gibi, başvuru sahibi mallarını hint keneviri veya marihuana buharlaştırıcılar olarak tanımlamıştır. CSA’ya göre marihuana bulundurulması kanunsuz olan kontrol altındaki bir maddedir ve böyle bir maddenin insan vücuduna herhangi bir biçimde intikal ettirilmesini sağlayan her tür cihaz, donanım, alet de CSA çerçevesinde satışa sunumu veya ticari kullanımı kanun dışı olan ilaç donanımlarıdır. CSA’da marihuana, “cannabis sativa (hint keneviri) bitkisinin her tür parçası, bu bitkiden elde edilen reçine, bu bitkiden, tohumlarından veya reçinesinden üretilen her tür bileşen, ürün, tuz, türev, karışım” olarak yer almaktadır.
Belirtilen tanımlar ve inceleme konusu vakaya ilişkin kayıtlar dikkate alınınca, başvuru kapsamında hint kenevirine yapılan atıfların, CSA’da yer alan tanım kapsamındaki marihuanaya yapıldığı anlaşılmaktadır. Bu çerçevede, hint keneviri veya marihuanayı insan vücuduna herhangi bir şekilde aktarma amaçlı malzemeler, CSA kapsamında kanun dışı ilaç donanımlarıdır ve başvuru kapsamındaki mallar da bu klasmana girmektedir.
Malların ifade ediliş biçimi, malların amacının marihuanayı veya hint kenevirini insan vücuduna aktarmak olduğunu göstermektedir. Başvuru sahibi de malların amacına yönelik bu tespite itiraz etmemektedir. Başvuru sahibinin iddiası, tescilini talep ettiği malların, devlet tarafından satışına izin verilen ve düzenlenen hint keneviri endüstrisi satıcıları veya işletmecileri için tasarlandığıdır. Bu noktada, bazı A.B.D. eyaletlerinde sağlık amaçlı marihuana ticaretinin yasal olduğu bir kez daha belirtilmelidir.
Buna karşılık USPTO Temyiz Kurulu’na göre, USPTO’ya yapılan başvurular sonucu federal marka tescili elde edilmektedir ve dolayısıyla kanunilik meselesinin, gene bir federal kanun olan CSA’ya göre değerlendirilmesi gerekmektedir.
Başvuru sahibinin bir diğer iddiası, elektronik sigaralar gibi diğer oral buharlaştırıcı cihazların marka olarak tescil edilmesi önünde engel bulunmaması ve paralel değerlendirme yapılması gerekliliğidir. Bu tip mallar CSA kapsamında kanun dışı olmadığından, paralel değerlendirme yapılması Kurul’a göre mümkün değildir.
Başvuru sahibi, üçüncü kişilere ait bazı önceki tescilleri emsal olarak göstererek markasının tescil edilmesini talep etmektedir. Kurul, bu tescillerin bir kısmının CSA’daki yasal kullanım hallerine ilişkin olduğunu, dolayısıyla incelenen vaka için emsal teşkil etmeyeceğini, bunun ötesinde her vakanın kendi halleri çerçevesinde inceleneceğini belirtmiştir. Buna ilaveten bazı önceki tesciller, incelenen başvuruyla benzer özellikler gösterse de, USPTO’nun bu tescillere izin vermiş olmasının, Kurul veya Mahkemeler açısından bağlayıcılık taşımadığının da altı çizilmiştir.
Başvuru sahibi son olarak, Cole Memo isimli federal bir direktifi işaret ederek, başvuru kapsamındaki malların kanuni olduğunu iddia etmiştir. Temyiz Kurulu, bir kanun olan CSA’nın varlığı karşısında Cole Memo direktifinin dikkate alınamayacağını, kaldı ki bu direktifin de 2018 yılında iptal edildiğini belirterek, bu iddiayı da kabul etmemiştir.
Sonuç olarak, Temyiz Kurulu başvuru sahibinin tüm iddialarını reddederek başvurular hakkındaki ret kararlarını, başvuruların kapsamındaki mallara ilişkin kullanım niyetinin kanun dışı olması gerekçesiyle onamıştır.
Karar, Cannabis endüstrisi için sevindirici olmasa da, yoğun tartışmaların yaşandığı bu alanda gelecek günlerin ne getireceğini hep birlikte göreceğiz.
Son Not: Yazıyı yazmaya başladığım andan şu ana dek aklımda Sergio Leone‘nin hayranı olduğum ve onlarca kez izlediğim Bir Zamanlar Amerika’da(Once Upon a Time in America) filmi vardı. Neden mi? Film Noodles (Robert De Niro) bir afyon evinde uyuşturucunun etkisi altındayken başlar ve finalde de Noodles gene afyon evindeyken biter. Yaklaşık 4 saat süren, flashbacklerle dolu ve yoksulluk, dostluk ve ihanet başta gelmek üzere nice kavramı bir arada sorgulatan bu filmi, izleyenler de izlemeyenler de DVD’sini edinip ilk kez veya yeniden görsün. Ve evet, Ennio Morricone‘nin müzikleri en az film kadar güzel, belki de filmin önünde, hatta bana sorarsanız tüm zamanların en iyi soundtrack albümü Bir Zamanlar Amerika’da filmine aittir. Onun da Youtube bağlantısını aşağıya ekleyeyim, tadını çıkarın!
Boğaziçi Üniversitesi, Orta Doğu Teknik Üniversitesi, Koç Üniversitesi ve Özyeğin Üniversitesi tarafından; 17-18 Ekim 2019 tarihlerinde İstanbul’da düzenlenen “Üniversitelerde Fikri Mülkiyet Hakları Yönetimi Uluslararası Konferansı” başarıyla tamamlandı.
Konferans kapsamında “Sertaç Köksaldı Fikri Mülkiyet Hakları Başarı Ödülü”nün ikincisi de verildi. Bu yılki ödülün sahibi “Türk Havacılık ve Uzay Sanayii A.Ş” (TUSAŞ) oldu.
Okuyucularımızın hatırlayacağı üzere, geçtiğimiz yıl ilk kez verilen “Sertaç Köksaldı Fikri Mülkiyet Hakları Başarı Ödülü”nün sahibi IPR Gezgini olarak bizler olmuştuk ve ödülün ilk sahibi olmaktan büyük kıvanç duyuyoruz.
Ödülün ikinci sahibinin TUSAŞ gibi Türk sanayinin devlerinden birisi olması bize ikinci kez gurur verdi, çünkü sadece alanımıza katkı ve zevk için yaptığımız maddi karşılığı olmayan çalışmaların, takdir düzleminin düşündüğümüzün çok ötesine geçtiğini görmüş olduk.
TUSAŞ’ı biz de tebrik ediyoruz ve gelecek yılki ödülün sahibini şimdiden merak ediyoruz.
Milletlerarası Ticaret Odası (ICC) Türkiye Milli
Komitesi, Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği (TOBB), Ankara Üniversitesi ve
TOBB Ekonomi ve Teknoloji Üniversitesi işbirliğinde düzenlenen “Güçlü Bir
Ulusal Ekonomi İçin Fikri Mülkiyetin Rolü Zirvesi”, 7 Ekim 2019 tarihinde
İstanbul Hilton Bomonti Otel ve Konferans Merkezi’nde gerçekleşti.
TOBB Başkanı ve ICC Türkiye Milli Komitesi Yönetim
Kurulu Başkanı M. Rifat Hisarcıklıoğlu, ICC Genel Sekreteri John Denton, Sanayi
ve Teknoloji Bakan Yardımcısı Fatih Kacır ve Ankara Üniversitesi Rektörü Prof.
Dr. Erkan İbiş’in, genel hatlarıyla fikri sınai haklar ile ekonomi arasındaki
kuvvetli ilişkiye ve fikri sınai haklar korumasının önemine vurgu yaptıkları
açılış konuşmaları ile başlayan zirveye, alanında uzman ulusal ve uluslararası
birçok önemli isim katıldı.
Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Öğretim Üyesi
ve FİSAUM Müdürü Prof. Dr. Arzu Oğuz’un moderatörlüğünde gerçekleşen ve “Ekonomik Dönüşüm Kapsamında Yeni
Teknolojiler, İnovasyon ve Fikri Mülkiyet Hakları” başlıklı birinci oturum
kapsamında:
İlk konuşmacı
Londra Queen Mary Üniversitesi Hukuk Fakültesi Öğretim Üyesi ve Queen Mary
Fikri Mülkiyet Araştırma Enstitüsü Direktörü Prof. Dr. Duncan Matthews, “Standart Gerekli Patentler ve Kablosuz
Gezegenden Sonra FRAND (Adli, Makul ve Ayrımcı Olmayan Lisans)” konusu
üzerine bir sunum gerçekleştirdi. Konu, Matthews tarafından Unwired Planet v. Huawei International davası
çerçevesinde incelendi. Söz konusu dava özetle, İngiltere Mahkemeleri önünde
görülen, Unwired Planet’in hak sahibi olduğu 4G teknolojisi ile ilgili patentlerin
Huawei tarafından ihlali hakkındadır. Sonuç olarak, Huawei’nin Birleşik
Krallık’ta lisans istemesine rağmen Unwired Planet’ın önerdiği gibi dünya
çapında lisans verilmesinin çok daha verimli ve mantıklı olacağına
hükmedilmiştir.
Bu oturumun
ikinci konuşması, Akdeniz Üniversitesi Hukuk Fakültesi Öğretim Üyesi Prof. Dr.
Ayşe Odman Boztosun tarafından, “Son
Teknolojik Gelişmeler Işığında Fikri Mülkiyet Pazarlamasının Geleceği” konusu
üzerinedir. Özetle, fiziksel ve dijital dünya arasındaki çizginin giderek
silikleştiği, fikri mülkiyet hakları rejiminin yaratıcılığı teşvik ve düşünsel
yaratılar ve işaretler olan soyut varlıkların yayılmasıyla ilgili olduğu ortaya
konulmuştur. Konu, bir distopya senaryosu çerçevesinde ele alınmıştır. Devletin
de fikri sınai hakların korunmasında önemli bir rolü olduğu; takip ederek,
harekete geçerek ve daha fazla sorumluluk alarak destek olması gerektiği vurgulanmıştır.
Üçüncü
konuşmada Türkiye Ekonomi Kurulu Başkanı Prof. Dr. Hasan Kazdağlı, “Fikri Mülkiyet Hakları ve Ekonomik
Gelişme” başlığı altında fikri mülkiyet haklarının ekonominin
gelişmesindeki önemini ortaya koymuştur. Yerli, fikri ve milli olmanın önemini
vurgulamış, faydanın maliyeti aşması gerektiğini belirtmiştir.
Bir sonraki
sunum, Ankara Üniversitesi Öğretim Üyesi Doç. Dr. Cenker Göker tarafından “Türk Vergi Sisteminde Patent Box Rejimi”
üzerine yapılmıştır. Devletlerin patenti teşvik etmek adına ‘patent box’
uygulamasıyla patent, faydalı model ve yazılım kapsamında ürünlerin seri
üretime geçişi sonrası satışlardan vergi almama politikası Avrupa ülkelerinden
örnekle açıklamıştır. Türkiye’de de bu sistemin 2014 yılından itibaren var
olduğu, ancak uygulamada patent belgesinin gelmesi ile satış arasındaki zaman
farkından ötürü çok da etkili olamadığı ortaya konulmuştur.
Ford Otosan
Fikri Mülkiyet Hakları Lideri ve Patent Vekili Ümit Yerli, “Fikirden Ticarileşmeye Fikri Haklar” konulu sunumunda fikri
hakların ilk aşamasından son aşamaya kadar geçtiği yolları anlatmıştır. Üretim
hakkı var mı yok mu araştırmasından ürün modellemesine ve seri üretime kadar
buluş sonrası ticarileşme sürecini ve patent sürecini katılımcılarla paylaşmıştır.
Stockholm
Üniversitesi Hukuk Departmanında Fikri Mülkiyet Hukuku Profesörü olan Dr.
Eleonora Rosati, birinci oturumun altıncı sunumunda “Avrupa Perspektifinden Online Platformların Sorumlulukları (İçtihat
Hukuku ve Yeni Telif Hakları Direktifi)” başlıklı bir konuşma yaptı.
Özetle, yeni Avrupa Birliği Telif Hakları Direktifi’nin Youtube gibi içerik
sunan online platformlara telif hakları bağlamında sorumluluk getirdiği
düzenleme incelenmiştir. Pirate Bay davası
örneği üzerinden dosya indirme sitelerinin içerik oluşturmadığı halde yalnızca
bu içeriklerin kullanıcılar tarafından siteye yüklenmeleriyle bile sitenin bu
ihlallere kolaylık sağladığından bahisle sorumlu olduğu, Youtube’a karşı da hala
görülmekte olan davalar olduğu belirtilmiştir.
İlk oturumun programdaki
sonuncusu, TÜBİTAK Teknoloji Transferi Ofisi Başkanı Murat Baybalı’nın “TÜBİTAK Destek Programlarında Fikri
Mülkiyet Uygulamaları ve TÜBİTAK’a Ait Fikri Mülkiyet Haklarının Transferi”
başlıklı sunumuydu. 2004 yılından beri bir program hariç üretilenlerin fikri
haklarının üretenler üzerinde olduğu, üniversiteler açısından da
üniversite-buluşçu arası protokole göre belirlendiği belirtilmiştir. Teknoloji
Transfer Ofisi (TTO) Başkanlığının hakların devriyle ilgilendiği, TÜBİTAK’ın teşkilat
yapısı ile birlikte anlatılmıştır.
Programda yer
almayan bir konuşmayla Amerika Birleşik Devletlerinden gelen misafir konuşmacı
da fikri mülkiyet hırsızlığı ve bilişim suçlarının büyümeyi önlediği, ekonomiye
zarar verdiği ve özü itibariyle yıkıcı nitelikte olduğuna değindi.
Texas A&M Üniversitesi Hukuk Profesörü Prof.
Dr. Irene Calboli de öğle yemeğinin hemen ardından gerçekleşen keynote
konuşmasında “Tekstil ve Moda
Endüstrisinde Fikri Mülkiyetin Korunması ve İnovasyon” başlığı altında
Türkiye’nin 2017 yılında dünya çapındaki tekstil ihracatı listesinde 5. sırada
yer aldığına ve tekstil sektöründe önemine değindi. Tekstil ve Moda
endüstrisinde fikri mülkiyet korumasının marka, tasarım, telif gibi çeşitli
fikri mülkiyet haklarıyla sağlanabileceği ve korumanın inovasyonu teşvik ile dengede
tutularak gelişimi engellememesi gerektiğine vurgu yapmıştır.
“Kültür
ve Yaratıcı Endüstrilerinin Telif Hakkı ve Dönüşümü” isimli ikinci oturum, TOBB-ETÜ Hukuk Fakültesi
Dekanı Prof. Dr. Çiğdem Kırca’nın moderatörlüğünde gerçekleşti:
Bağlantılı
Hak Sahibi Fonogram Yapımcıları Meslek Birliği (MÜYAP) Yönetim Kurulu Üyesi ve
Genel Koordinatörü Bülent Forta, “Dijital
Dönüşümün Ekonomik ve Hukuki Sonuçları” konulu ilk sunumda, teknolojik
yeniliklere adapte olunması ve soyut mülkiyet bilincinin geliştirilmesinin
önemi ile mevzuatın gelişen teknolojiye uyarlanmasının gerekliliğini
vurgulanmıştır.
İkinci
sunumda MÜYAP Genel Sekreteri Ahmet Türkoğlu, “Müzik Alanında Lisanslama” başlığı altında MÜYAP’ın International Federation of the Phonographic
Industry (IFPI)’nin Türkiye Ulusal Birliği olarak tescilli olduğu, müzik umuma
ileten yerlerin izin almak zorunda olduğu, meslek birliklerinin tarifeleri
belirlediği ve takip görevi gibi meslek birlikleri ve müzik alanına dair birçok
bilgi vermiştir.
Türkiye
Adalet Akademisi Daire Başkanı Dr. Hasan Kadir Yılmaztekin, “Türk Telif Hakkı Yasası Yapay Zeka
Yaratıcılık Sorunlarına Hazır Mı?” başlığı altında ‘Next Rembrandt’ deneyi
kapsamında yapay zeka ve telif hakkı bağlantısını incelemiştir. Yapay zeka
çeşitleri, alt alanları, Türk ve yabancı hukukta eser olma şartlarını bir arada
irdelemiştir.
Dördüncü
sunum, Kültür ve Turizm Bakanlığı Telif Hakları Genel Müdürlüğü Uluslararası
İlişkiler Koordinatörü Belgin Aslan tarafından hazırlanan “Telif Haklarına Dayalı Yaratıcı Kültür Endüstrilerinin Ülke
Ekonomisine Katkısı ve 2005 Unesco KİFAÇ Sözleşmesi Kapsamında Kültür
Endüstrilerinin Desteklenmesi” başlığı altında genel hatlarıyla Teklif
Hakları Genel Müdürlüğünün işleyişi, sektörel teklif hakları raporu (WIPO) ve
2005 UNESCO Kültürel İfadelerin Çeşitliliğinin Korunması Ve Geliştirilmesi
Sözleşmesi (KİFAÇ) bakımından Telif Hakları Genel Müdürlüğünün genel
sorumlu birim olduğu hakkında bilgilendirmelere ilişkindir.
Ardından,
Kişisel Verileri Koruma Kurumu Uzman Hukukçusu Cennet Alas Şekerbay, “Dijital Dünyada Fikri Mülkiyet ve Kişisel
Veri İlişkisi” konulu sunumunda fikri mülkiyet alanındaki başvuru ve tescil
işlemleri için kişisel verilerin kullanıldığı, dolayısıyla bu kişisel verileri
elde eden ve kullanan kişilerin yasal dayanakları olması ve yükümlülükleri
yerine getirmeleri gerektiği üzerinde durmuştur. Fikri mülkiyet hakları
koruması ve kişisel verilerin korunması, özel yaşamın gizliliği dengesinin
kurulması gerektiğini belirtmiştir.
İkinci
oturumun son sunumu, Maus Freres Şirketi Hukuk Müşaviri Stephanie Perrin’in “Pazar Yerlerindeki Mal Sahiplerinin Rolleri
ve Sorumlulukları” konuludur. Perrin, bazı mal sahiplerinin bilerek ya da
bilmeyerek gayrimenkullerini sahtecilere satıp kiraladığından ve uygulamada yürütülmeye
başlanan söz konusu mal sahipleri ve devletin bilinçlendirilmesi
çalışmalarından bahsetmiştir.
Tüm gün süren Zirve, fikri mülkiyet haklarının
ekonomi ile ilişkisi ve önemini vurgulamak açısından ve geniş yelpazedeki
sunumların sağladığı çok çeşitli bakış açısı bakımından önemli bir etkinlikti. Ne
var ki, fikri mülkiyet çok geniş ve sürekli değişen, gelişen bir alan
olduğundan daha çok zirve ve konferans düzenleneceği ve önemli konulara parmak
basılacağı kuşkusuzdur.
Ses markası başvurularında sıklıkla karşılaşılan ret nedeni, sicilde gösterim şartının yerine getirilememesi, dolayısıyla başvuruya konu işaretin marka olabilecek işaretler arasına girememesidir.
Sicilde gösterim şartını layıkıyla yerine getirdiği kabul edilen ses markası başvuruları, bu aşamadan sonra mutlak ret nedenleri incelemesine tabi tutulmaktadır. Mutlak ret nedenleri incelemesi aşamasına geçebilen ses markası başvurularının sayısı nispeten az olduğundan, ses markalarının hangi hallerde ayırt edici nitelikten yoksun veya tanımlayıcı olarak kabul edileceği genellikle pek bilinmemekte veya tartışma konusu edilmemektedir.
Avrupa Birliği Fikri Mülkiyet Ofisi (EUIPO) Temyiz Kurulu’nun Temmuz 2019’da verdiği yeni bir karar, ses markası başvurularının ayırt ediciliğine ilişkin değerlendirme kriterleri hakkında net bir yaklaşımı ortaya koymaktadır. Bu yazıda EUIPO Temyiz Kurulu‘nun söz konusu kararını sizlerle paylaşacağız.
Almanya’da yerleşik “Ardagh Metal Beverage Holdings GmbH & Co. KG” (başvuru sahibi) http://euipo.europa.eu/trademark/sound/EM500000017912475 bağlantısından dinleyebileceğiniz ses kaydının marka olarak tescil edilmesi talebiyle EUIPO’ya başvuruda bulunur. Tescili talep edilen ses, kısaca gazlı içecek içeren bir kutunun açılma sesi olarak tanımlanabilir.
Başvurunun kapsamında 6., 29., 30., 32. 33. sınıflara dahil mallar bulunmaktadır. Bu mallardan 29., 30., 32. 33. sınıflara dahil olanlar ilgili sınıflardaki içecekler (sütler, kahveler, çaylar, yoğurt bazlı, çikolata bazlı içecekler, meşrubatlar, alkollü içecekler vd), 6. sınıfa dahil olanlar ise metalden içecek kutuları, metalden kaplardır.
EUIPO uzmanı başvuruyu ayırt edici nitelikten yoksunluk gerekçesiyle tüm mallar bakımından reddeder. Ret kararının nedeni, gazlı ya da gazsız içecekler bakımından içecek kutusu açılış sesinin ticari kaynak gösterme vasfına sahip olmaması, 6. sınıftaki malların ise içecek kutularının kendisi olmasıdır. Uzmana göre, ticaret alanındaki rakiplerin ürünlerinin hafif düzeyde farklı sese sahip olmaları, başvurunun ayırt edici olduğu anlamına gelmemektedir. Farklılığın dikkat çekici düzeyde olması gerekir ki, incelenen vakada hal böyle değildir.
Başvuru sahibi ret kararına karşı itiraz eder. İtirazın dayandığı temel gerekçeler; kutunun açılışına ait sesteki sürpriz ve beklenmedik zaman aralığının ve sıradışı derece uzun ses düzeninin göz ardı edilmesi, sesin gazlı içecek kutularının alışıldık sesinden farklı olması, gaz içermeyen içecekler bakımından ret kararının dayanaksız olması ve tüketicilerin dikkat seviyesinin yüksek olmasıdır.
EUIPO Temyiz Kurulu itirazı incelemeye her itirazda olduğu gibi konu hakkındaki genel içtihat ve açıklamalarla başlar. Ayırt edicilik hakkında daha önce pek çok yazıda yer verdiğimiz içtihadı tekrarlamak yerine, doğrudan ses markalarının ayırt ediciliği hususundaki açıklamalara geçiyoruz.
İçtihada göre, ses markalarının ayırt ediciliğini değerlendirirken kullanılacak ölçüt, diğer marka türleri için kullanılacak ölçütten farklı değildir. Bununla birlikte değerlendirme yapılırken, kamunun ilgili kesiminin bazı marka türlerine yönelik algısının diğer marka türlerine yönelik algısından farklılık gösterdiği de dikkate alınmalıdır. Bu bağlamda incelemede, toplumun kelime veya şekilleri marka olarak görmeye alışkın olduğu, ancak sadece seslerden oluşan işaretler için durumun aynı olmadığı göz önünde bulundurulmalıdır. Özellikle, inceleme konusu başvurunun kapsadığı içecekler ve içecek ambalajları piyasasında, ürünlerin ticari kaynağının seslerin yardımıyla gösterilmesi pek alışıldık bir hal değildir.
Bu tip malları sadece bir ses markasıyla satışa sunmak belirli zorluklar içermektedir. Bu tip ürünlerde, ses markasının sadece bir sesten oluştuğu hallerde (yani müzik, nota vs olmayan hallerde), tüketicilerin sesi ürünü satın aldıktan sonra kutuyu açarken duyacakları açıktır. Markaların amacı ise tüketicilerin bilgilenmiş bir şekilde seçim yapmalarını ve olumlu deneyimlerini yeni satın alma işlemlerinde tekrarlamalarını sağlamaktır. Buna karşın sesin, ürün tüketilirken ortaya çıkması halinde, bu ses tüketicilerin satın alma kararını etkileyecek bir referans noktası olarak değerlendirilemez.
İçtihada göre, bir sesin tüketiciler tarafından ticari kaynak gösteren bir işaret olarak algılanması için belirli bir rezonansının veya tanınırlık değerinin bulunması gereklidir; aksi durumlarda ses yalnızca işlevsel bir unsur olarak algılanacak veya sese herhangi bir değer atfedilmeyecektir.
EUIPO uzmanının doğru biçimde tespit ettiği üzere, başvuruya konu sesin malların kullanımına ait bir içsel (ayrılmaz) ses olduğu hallerde, ürün şekillerinden veya bunların ambalajlarından oluşan başvurular için kullanılan değerlendirme kriterleri esas alınmalıdır. Yani ayırt ediciliğin bulunduğu yönündeki tespite varabilmek için, işaretin ilgili piyasadaki norm ve alışkanlıklardan önemli düzeyde uzaklaşmış olması şartı gözetilmeli ve/veya kullanım sonucu kazanılmış ayırt edicilik aranmalıdır. İncelenen vakada böyle bir durum söz konusu değildir.
EUIPO uzmanı kararında, başvuruya konu sesin başvuru kapsamında bulunan mallarla doğrudan ilişkili olduğunu ve ürünlerin kullanımına ilişkin içsel bir ses olduğunu açıklamıştır ve bu tespit yerindedir. Başvuru kapsamındaki içeceklerin tamamının gazlı versiyonları olabileceğinden 29.,30.,32. ve 33. sınıflara dahil içecekler bakımından ayırt edici nitelikten yoksunluk gerekçesiyle verilen ret kararı Kurul’a göre de doğrudur.
6. sınıfa dahil metal içecek kapları veya kaplar malları bakımından da başvuruya konu ses içsel bir özelliktir.
Başvuruya konu ses, gazlı içecek kutularını açarken çıkan sesten genel özellikleri itibarıyla belirgin biçimde farklılaşmamaktadır ve dolayısıyla tüketiciler tarafından ticari kaynak gösteren bir işaret olarak algılanmayacaktır. Başvuru sahibinin iddiasının aksine, başvuruya konu seste, tenekenin açılışıyla bükülmesi arasındaki ara, karşılaştırabilecek sesler dikkate alındığında, sesi çok açık hale getirecek derecede rezonant değildir ve aynı durum ses kaydının uzunluğu bakımından da geçerlidir.
Kurul’a göre ilgili tüketiciler, başvuruya konu sesi ticari kaynak gösteren bir işaret olarak değil, ürünlere ilişkin işlevsel bir unsur olarak algılayacaktır. Bu bağlamda, başvuru kapsadığı tüm mallar bakımından ayırt edici nitelikten yoksundur ve dolayısıyla da başvuru hakkında verilen ret kararı yerinde görülmüştür.
Ses markalarının hangi hallerde marka olabilecek işaretler arasına girebileceğinin tartışmasının ötesine geçerek, ses markalarının kapsadıkları mallar bakımından ayırt ediciliği tartışmasına giren ve bu yazının konusunu teşkil eden EUIPO Temyiz Kurulu kararının, okuyucularımızca da ilgi çekici bulunacağını umuyoruz.
Avrupa Birliği Adalet Divanı Genel Mahkemesi (“Genel
Mahkeme”) 24.09.2019 tarih ve T-219/18 sayılı kararında kült “Roma Tatili”
filminin yardımcı oyuncusu ve İtalyan yaşam stili ikonu Vespa motorlarının
üreticisi Piaggio & C. SpA’in (“Piaggio”), Zhejiang Zhongneng Industry
Group Co. Ltd.’e (“Zheijang”) ait topluluk tasarımının hükümsüz kılınması
yönündeki talebini reddederek tabiri caizse alternatif bir “Roma Tatili”ne
yeşil ışık yaktı.
Müdahil Zhejiang Zhongneng Industry Group Co. Ltd., 19
Kasım 2010 tarihinde Avrupa Birliği Fikri Mülkiyet Ofisi’ne (“EUIPO”) aşağıda
görsel anlatımına yer verilen “motosiklet” için topluluk tasarım başvurusunda
bulunmuş ve başvuru 23 Kasım 2010 tarihinde ilgili bültende yayınlandıktan
sonra tescil edilmiştir.
Zheijang’a ait topluluk tasarım tesciline ilişkin görsel anlatımlar
Piaggio ise 06 Kasım 2014 tarihinde tescile konu
tasarımın 6/2002 sayılı Tüzük md. 25/f.1 (b) bendi atfıyla aynı Tüzük md. 5 ve
6 uyarınca yeni ve ayırt edici olmadığı gerekçesiyle EUIPO tarafından hükümsüz
kılınmasını talep etmiştir. Piaggio bu talebine gerekçe olarak daha önce ilk
olarak 2005 yılında kamuya arz edilen ve piyasada “Vespa LX” ismi ile bilinen
önceki tarihli tasarımını göstermiştir.
Piaggio’ya ait “Vespa LX” model motosikletlere ilişkin görseller
Piaggio’ya göre hükümsüzlük talebine konu tasarım
kendilerine ait önceki tarihli tasarım ile aynı olup genel anlamda yenilik ve
ayırt ediciliği bertaraf eden düzeyde önceki tarihli tasarıma benzer bir
izlenim bırakmaktadır ve en başta bu nedenle hükümsüz kılınması gerekmektedir.
Piaggio yukarıdaki talebinin yanı sıra “Vespa LX”
modelinin 2005 yılından bu yana İtalya’da tescilsiz üç boyutlu marka olarak
korunduğunu da öne sürmüş ve bu kapsamda 1945-1946 yıllarından günümüze
kullanım yoluyla yüksek ayırt edicilik kazandığını ifade etmiş; söz konusu markanın
tanınmış olduğunu ve ilgili tüketici kitlesi nezdinde hükümsüzlüğe konu tasarım
tescili ile karıştırılma ihtimali bulunduğunu da eklemiştir.
Üçüncü ve son olarak, Piaggio 6/2002 sayılı Tüzük’ün md.
25/f.1, (f) bendini dayanak göstermek suretiyle İtalyan ve Fransız hukukundan
doğan eser sahipliği haklarını öne sürerek tasarımın telif haklarını da ihlal
ettiği iddiasında bulunmuştur.
23 Haziran 2015 tarihli kararında EUIPO İptal Birimi,
ilgili tasarımın yeni olduğu şeklinde bir değerlendirme yapmakla birlikte ayırt
edici nitelikten yoksun olduğu yönünde hüküm kurmuş ve diğer hükümleri
incelemeye geçmeden tasarımın hükümsüzlüğüne karar vermiştir.
27 Temmuz 2015 tarihinde temyiz yoluna başvuran müdahil
Zheijang’ın talebi EUIPO Üçüncü Temyiz Kurulu (“Temyiz Kurulu”) tarafından 19
Ocak 2018 tarihinde kabul edilmiş ve bu vesileyle Piaggio’nun hükümsüzlük
talebi reddedilmiştir. Temyiz Kurulu hükümsüzlüğün reddine gerekçe olarak olaya
konu tasarımlar arasındaki farklılıkları ve bilgilenmiş kullanıcı nezdinde
tasarımlar arasındaki genel izlenim bakımından belirgin benzerlik bulunmamasını
göstermiştir. Marka hakkı ihlali iddiaları ise, Temyiz Kurulu’nca söz konusu
marka ile hükümsüzlük talebine konu tasarım arasındaki açık stil farklılıkları
bulunması ve ilgili tüketici kitlesinin dikkatinin yüksek olması nedeniyle reddedilmiştir.
Telif Hukuku bakımından yapılan değerlendirmede de estetik algı ve bırakılan
izlenimin farklı olduğundan hareketle ihlal gerçekleşmediği sonucuna
varılmıştır.
Piaggio söz konusu Temyiz Kurulu kararına karşı üst yargı
yoluna başvurarak uyuşmazlığı Genel Mahkeme önüne taşımış ve Genel Mahkeme de
24 Eylül 2019 tarihli kararıyla Temyiz Kurulu kararını onayarak Piaggio’nun
yeniden inceleme talebini reddetmiştir.
24 Eylül 2019 tarihinde Genel Mahkeme, Piaggio’nun gerekçelerini dikkate alarak konuyu üç ana başlık altında toplamış ve bu doğrultuda değerlendirmelerine yer vermiştir.
I- Hükümsüzlük Talebine Konu Tasarımın Ayırt Edici Niteliğine İlişkin Açıklamalar
Piaggio, öncelikle, Temyiz Kurulu’nun tasarımlar arasında
ayniyet bulunmadığını ve tasarımlar arasındaki farklılığın “küçük ayrıntılar”da
olmadığını hatalı bir şekilde tespit ettiğini ve 6/2002 sayılı Tüzük md. 6 yani
ayırt edici nitelik bakımından hatalı bir yorum yaptığını öne sürmüştür.
Genel Mahkeme bu kapsamda bir tasarımın ancak dünyanın
herhangi bir yerinde kamuya sunulmamış olması ve tasarımların sadece küçük
ayrıntılarda farklılık göstermemesi halinde yeni kabul edileceğini hatırlatarak
Piaggio’nun Temyiz Kurulu kararına Zheijang’a ait motosiklet tasarımının
“yeniliği” bakımından tam olarak itiraz etmediğini tespit etmiştir.
Genel Mahkeme, ayırt edici niteliğin tespitinde bir tasarımın
bilgilenmiş kullanıcı üzerinde yarattığı genel izlenim ile herhangi bir
tasarımın böyle bir kullanıcıda yarattığı genel izlenim arasında belirgin bir
farklılığın tespit edilmesi gerektiğinin önemini vurgulamış ve bir tasarımın
ayırt edici niteliği değerlendirilirken tasarımcının tasarımı geliştirmede sahip
olduğu tasarım özgürlüğünün de dikkate alınması gerektiğini belirtmiştir.
Tüm bu bilgiler ışığında yapılan ayırt edici nitelik
incelemesinde Genel Mahkeme Temyiz Kurulu’nun tasarımın tescil edildiği Lokarno
sınıfını da dikkate alarak belirlediği ilgili bilgilenmiş kullanıcının seyahat
için yer değiştiren ve ticarette farklı model motosikletlerin bulunduğunu ve bu
ürünlerin parçalarını bir miktar bilen “motosiklet kullanıcıları” olarak kabul
edilmesini doğru bulmuş ve zaten Piaggio’nun da buna itirazı olmadığını
belirtmiştir. Tasarımcının özgürlük ölçüsü kapsamında yapılan incelemede ise Temyiz
Kurulu’nun bunun özünde aracın tipi ve fonksiyonuna bağlı olduğu yönündeki
tespitine katılmıştır. Zira motosikletler için önemli olan sürücünün konforu
olarak kabul edilmeli ve buna göre de yaratım özgürlüğü konfor ve kullanım için
parçaların tasarlanmasında aranmalıdır.
Önemle vurgulamak gerekir ki Genel Mahkeme’nin
içtihatları uyarınca ayırt edici nitelik hakkında karar verilirken bilgilenmiş
kullanıcı bakımından genel izlenim itibarıyla önceki tasarımın “déjà vu”
etkisini doğurup doğurmadığı yani yeni tasarımın eskisi ile kıyaslanınca “zaten
görülmüş” olup olmadığı belirlenmelidir. Tam da bu kapsamda karara konu olaydaki
tasarımlar, Zheijang’a ait yeni tasarım ile Piaggio’nun öne sürdüğü önceki
tarihli “Vespa LX” tasarımı, arasında Genel Mahkeme tarafından bir
karşılaştırma yapılmıştır. Buna göre hükümsüzlük talebine konu tasarım özünde
daha dörtgensel bir yapı barındırırken önceki tarihli tasarım daha kavisli bir
yapıyı haizdir. Dolayısıyla motosikletin tasarımı ve estetiğine özel bir önem
ve özen gösterecek olan bilgilenmiş kullanıcı nezdinde bütünüyle farklı bir
izlenim oluşacaktır. Genel Mahkeme’ye göre her ne kadar Piaggio ilgili
tasarımda “Vespa LX”i diğerlerinden ayırt eden pek çok karakteristik özelliğin
benzer şekilde önceki tasarımda da yer aldığını öne sürse de bunun bilgilenmiş
kullanıcı gözünde de böyle olduğunu açıklayamamıştır.
Öte yandan, Piaggio her ne kadar 1945-1946 yıllarına dek
uzanan farklı Vespa tasarımlarını da benzer niteliklerin bulunduğu gerekçesiyle
Zheijang’ın tasarımıyla kıyas etse ve söz gelimi sunulan Vespa modellerinden
“Vespa S” gerçekten de benzer şekilde kare farlar ve dörtgensel özellikler
taşısa da temelde gerekçe gösterilen “Vespa LX”
olduğundan farklı tasarımların Zheijang tasarımı ile karşılaştırılması
hükümsüzlük talebi bakımından etkisiz bulunmuştur.
Sonuç itibarıyla, Piaggio tasarımı ile Zheijang tasarımı bir bütün olarak değerlendirildiğinde genel izlenimlerin farklı olduğu ve bu farklılıkların bilgilenmiş kullanıcının dikkatinden kaçmayacağı anlaşılacağından Zheijang tasarımının ayırt edici niteliği haiz olduğuna karar verilmiştir.
II-Tasarımın Önceki Tarihli Ayırt Edici İşaret Karşısındaki Durumuna İlişkin Açıklamalar
6/2002 sayılı Tüzük md 25/f.1, (e) bendi uyarınca sonraki
bir tasarımda ayırt edici bir işaretin kullanılması ve bu işaret ile ilgili AB
hukukunun ya da Üye Devlet hukukunun işaretin hak sahibine bu kullanımı yasaklama
hakkını vermesi halinde de tasarımın hükümsüz kılınması mümkün kılınmıştır.
Piaggio tarafından yukarıdaki hükme atıfla hükümsüzlük
talebine 2005 tarihinden bu yana İtalya’da kullanılan ve Temyiz Kurulu kararı
tarihine kadar tescil edilmemiş olan önceki tarihli üç boyutlu bir marka dayanak
gösterilmiştir. Her ne kadar söz konusu marka tescilli olmasa da İtalyan Sınai
Mülkiyet Kanunu (Codice della proprietà industriale) md. 2 uyarınca sınai
mülkiyet haklarının ilgili kanun tarafından öngörülen şekillerde, diğer bir
ifadeyle tescilli olmayan bir işaretin tescilli bir marka gibi yenilik ve
orijinallik unsurlarını taşıması halinde korunması mümkün kılınmıştır. Piaggio
iddialarını desteklemek üzere Vespa’nın ilgili tüketici kitlesi nezdinde ünlü
bir marka konumunda olduğunu da öne sürmüş ve bu kapsamda pek çok delil
sunmuştur.
Temyize konu kararı inceleyen Genel Mahkeme ilk olarak
ilgili tüketici kitlesinin bakımından bir inceleme yapmış ve motosikletler
hakkında makul düzeyde bilgili ortalama nitelikteki tüketici olduğunu tespit
etmiştir. Genel Mahkeme ayrıca ilgili tüketici kitlesinin ilgili ürünler
bakımından dikkat seviyesinin de değerlendirmede temel alınması gerektiğine
parmak basmıştır. Bu doğrultuda Genel Mahkeme ilgili ortalama tüketici
kitlesinin dikkat seviyesinin yüksek olduğunu; zira motosikletlerin nispeten
uzun ömürlü ve pahalı ürünler olduğunu belirtmiştir.
Bu verilerden hareketle ilgili tüketici nezdinde karıştırılma ihtimali doğup doğmadığını inceleyen Genel Mahkeme Temyiz Kurulu kararını yerinde bulmuştur. Genel Mahkeme’ye göre önceki tarihli marka ile talebe konu tasarım arasında görsel ve şekilsel farklılıklar bulunmaktadır. Nitekim Piaggio’nun da bu farklılıkların kendisine ait markanın ayırt edici özellikleri olduğunu ifade ettiğine dikkat çekilmiştir. Bu doğrultuda ilgili tüketicinin dikkat seviyesinin yüksek ve estetik algısının seçimlerinde daha etkili olduğu da hatırlatılarak marka ve tasarım arasında karıştırılma ihtimali bulunmadığı sonucuna varılmıştır.
III- Telif Hakkı İddiasına İlişkin Açıklamalar
Piaggio 6/2002 sayılı Tüzük’ün md. 25/f.1, (f) bendi
uyarınca “Vespa Formu” ve bizatihi “Vespa”nın “Vespa” motosikletlerinin
artistik ve yaratıcı çekirdeğini oluşturduğunu ifade etmiş ve 1945 yılına dek
uzanan yaratıcılığın eser olarak Fransa ve İtalya’da korunduğunu ileri
sürmüştür. Bu iddialarını desteklemek üzere Piaggio Fransa ve İtalya’da aynı
kapsamda aldığı kararları EUIPO’nun değerlendirmelerine sunmuş ancak tüm
bunlara rağmen Temyiz Kurulu telif hakkı ihlali iddiasını reddetmiştir.
Genel Mahkeme ise yapmış olduğu incelemede klasik
Vespa’nın genel görünüm ve özellikleri itibarıyla artistik nüvesini oluşturan
ve kavisli, vitage, feminen karakterli “Vespa LX”in bu özellikleri
barındırmaması sebebiyle Zheijang tasarımı tarafından izinsiz kullanılmadığına
kanaat getirmiştir.
Sonuç itibarıyla Genel Mahkeme Piaggio’nun talebini reddetmiş ve Temyiz Kurulu kararını onamıştır. Genel Mahkeme kararına karşı iki ay içerisinde bir üst merci olarak Avrupa Birliği Adalet Divanı’na (“ABAD”) başvuru mümkün olup Genel Mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir.
Avrupa
Birliği Adalet Divanı (ABAD), Portekiz Yüksek Mahkemesi’nden
gelen soru üzerine çok beklenen Cofemel (C-683/17) kararını verdi. ABAD
verdiği karar ile, kümülatif koruma ilkesine tekrar vurgu yapmış ve Avrupa
Birliği’nde yeknesak uygulamanın önemini ortaya koyarak InfoSoc Direktifi
olarak da bilinen 2001/29/EC sayılı Direktife göre telif koruması şartlarını
taşıyan tasarımların aynı zamanda telif korumasından da bütün Avrupa Birliği
üye ülkelerinde korunacağını ortaya koymuştur. Karar metninin tamamına http://curia.europa.eu/juris/document/document.jsf?text=&docid=217668&pageIndex=0&doclang=DE&mode=lst&dir=&occ=first&part=1&cid=698043
linkinden ulaşabilirsiniz.
Mahkeme daha
önce vermiş olduğu kararlar (örn;
C-168/09, C-5/11) ile aynı çizgide olan bu kararını açıklarken AB Temel
Haklar Anlaşması’nda fikri mülkiyet hakkının temel bir hak olarak
düzenlenmesine de vurgu yapmış ve telif koruması şartlarını taşıyan her şeyin
bu korumadan yararlanmasının önlenemeyeceğine işaret etmiştir.
G-STAR,
Cofemel’e Karşı
Dünyada
yaygın olarak da bilindiği üzere G-Star giyecek sektöründe faaliyet göstermekte
ve bu ürünlerini de G-STAR, G-STAR RAW, G-STAR DENIM RAW, GS-RAW, G-RAW ve RAW
markaları altında satışa sunmaktadır. Bu markalar altında aynı zamanda ARC
isimli kot modelini ve ROWDY isimli kazak (sweatshirt)
modelini de satışa sunmaktadır.
Cofemel ise
yine giyecek sektöründe TIFFOSI markası altında faaliyet gösteren bir
şirkettir.
G-STAR,
Cofemel’in 30 Ağustos 2013 tarihinde ARC ve ROWDY isimli modelleri ile aynı
çizgide ürünler ürettiğini ve bu fiillerin ürünler üzerindeki telif korumasını
ihlal ettiğini Portekiz mahkemelerinde dava etmiş ve zararlarının tazminini
talep etmiştir.
Cofemel ise
davacının bu iddialarına karşılık bu modellerin ‘eser’ olarak
tanımlanamayacağını ve bu nedenle de telif korumasından yararlanamayacağı
cevabını vermiştir.
Portekiz
mahkemeleri davayı kabul etmiş ve Cofemel’i tazminata mahkum etmişlerdir. Buna
karşılık, Portekiz Yüksek Mahkemesi, InfoSoc Direktifi’nin ülke mevzuatından
öncelikli olarak uygulanıp uygulanmayacağı ve bu doğrultuda bu tasarımların
telif korumasından yararlanabilip yararlanamayacakları konusunda ABAD’a
danışmayı uygun görmüştür.
Burada Portekiz Yüksek Mahkemesi ABAD’a iki soru yöneltmiştir ve sorular şu şekildedir:
Mahkeme InfoSoc Direktifi’nin 2 (a) maddesi çerçevesinde, ulusal mevzuatta yer alan; uygulamalı sanat eserlerini, endüstriyel tasarımları ve sanat eserlerinin telif olarak korunabilmesi için kullanım amaçlarına ek olarak estetik açıdan çarpıcı görsel etki yaratması şartının orijinalite şartı ile eşdeğer olduğu şeklinde yorumlanabilir mi? Başka bir deyişle üye ülkeler tasarımların telif olarak korunabilmesi için orijinalite şartının dışında başka bir şart getirebilirler mi?
Mahkeme InfoSoc Direktifi’nin 2 (a) maddesi çerçevesinde, ulusal mevzuatta yer alan; uygulamalı sanat eserleri ve endüstriyel tasarımlar da, sanatsal karakterleri sıkı bir değerlendirmeden geçtikten sonra telif ile korunan sanat eserleri gibi sanatsal yaratım veya sanat eseri olarak sınıflandırmayı hak ediyor mu?
ABAD bu iki
sorudan yalnızca ilkine cevap vermeyi uygun bulmuş ve ilk soruya verilen
cevaptan sonra ikinci soruya cevap verilmesinin gereksiz olduğunu belirtmiştir.
ABAD birinci
soruya vermiş olduğu cevapta, AB hukukunun ve böylece InfoSoc Direktifi’nin 2
(a) maddesinin ulusal düzenlemeyi önleyici bir şekilde yorumlanması gerektiğini
ifade etmiştir.
Kararda
telif korumasının tüm üye ülkelerde ve AB kurumlarında yeknesak bir şekilde
uygulanmasının önemi ve gerekliliğinden bahsedilmiş ve bir nesneye/ yaratıma
telif koruması sağlanabilmesi için iki şartın birlikte aranacağını öngörmüştür.
Bu iki şart şu şekildedir:
Özgür
yaratıcı kararlar ile sahibinin hususiyetini içermesi (orijinal olması).
Eser
olarak nitelendirilmesi için gerekli şartları taşıması; eser olması.
Cofemel
davasında, Portekiz ulusal hukukunda telif korumasından yararlanabilecek
yaratımlar arasında tasarımlar da sayılmış olduğundan ikinci şart için olumsuz
bir durum yoktur. Bununla birlikte, sahibinin hususiyetini içermesi koşulu ile
sağlanan orijinalite koşulu, çeşitli üye ülkelerde farklı koşullar ile
düzenlenmiş ve buna ilişkin farklı davalar yine ABAD’ın önüne gelmiştir (örn; C-168/09, C-5/11). ABAD bu davada
da aynı görüşünü sürdürmüş ve AB mevzuatı ve direktifler ile düzenlenen
koşulların ulusal mevzuattan öncelikli olarak uygulanarak yeknesak bir
uygulamanın sağlanması gerekliliğini vurgulamıştır.
ABAD ilk
soruya olumlu yanıt vermiş ve bir tasarımın çarpıcı görsel etki yaratmasının,
telif koruması sağlanması için gerekli olan orijinalite (sahibinin hususiyetini taşıması gerekliliği) koşulunu tek başına
sağlamadığına hükmetmiştir. Bununla birlikte, çarpıcı görsel etkinin
orijinalite koşulunu sağlamaya yönelik bir delil olabileceğini de belirtmiştir.
Böylelikle
ABAD Cofemel kararında özet olarak; tasarımların kümülatif koruma ilkesi
kapsamında aynı zamanda telif olarak da korunabileceğine ve tasarımların telif
olarak korunması için yukarıda belirtilen iki şartı (orijinal olması ve eser olması) yerine getirmesi ve bu şartlardan
farklı şartlar getirilmemesi gerektiğine hükmetmiştir.
Avrupa
Patent Ofisi (EPO) Temyiz Kurulu, 15/02/2019 tarih ve T 1731/12 Sayılı kararı
ile bir tıbbi cihaza ilişkin patent isteminin; isteme konu cihazın yalnızca bir
cerrahi metot adımı ile üretilebiliyor olması nedeniyle Avrupa Patent
Konvansiyonu (EPC) madde 53 (c) hükmü uyarınca patent verilemez olduğuna karar
verdi.
EP1613394 sayılı patent patolojik
olarak aktif beyin bölgelerinin aktivitelerinin de-senkronizasyonu için bir
tıbbi cihazı açıklamaktadır. Patentin 1 numaralı bağımsız isteminde açıklanan
üretim metodu isteme konu cihazın üretilmesi için cerrahi bir adımın varlığını
gerektirmektedir.
EPO İtiraz Birimi, patentin yeni
olmadığı ve buluş basamağının bulunmadığına yönelik itirazları reddetmişse de;
itiraz sahiplerinin başvurduğu temyiz yolu neticesinde EPO Temyiz Kurulu
patentin EPC madde 53(c)’ye uygun olmadığına karar vermiştir.
EPC
madde 53(c) “İnsan veya hayvan vücuduna uygulanacak cerrahi veya terapötik
tedavi yöntemleri ve hayvan veya insan vücuduna uygulanacak teşhis metotlarına
dair Avrupa Patentleri verilemez; bu hüküm bu metotlar içinde kullanılacak
ürünlere özellikle de maddelere veya kompozisyonlara uygulanmaz.” düzenlemesini
haizdir.
EPC
madde 53/(c)’nin amacı insan ve hayvanların tedavisi alanında uygulamacıların
patent hakları ile engellenmeden mümkün olan en iyi tedaviyi uygulamalarını
sağlamaktır. Bu nedenle bir patent istemindeki tek bir cerrahi adım dahi bu
istemi patent verilebilir istemlerin dışına çıkartmaktadır.
Benzer
şekilde EPO Teknik Temyiz Kurulu T 775/97 Sayılı kararında da bir cihaza
ilişkin bir istemin, söz konusu cihazın yalnızca bir cerrahi adım ile üretilebiliyor
olması nedeniyle, patent verilemez olduğuna karar vermiştir. Karara göre tedavi
ve teşhis cihazlarına bunların teşhis ve tedavi metotlarında kullanılacak
olması şartıyla patent verilmesi mümkündür. Ancak söz konusu bu cihazın üretimi
için cerrahi bir adımın var olması mecburi/kaçınılmaz ise; bu cihazın üretimine
dair isteme patent verilemez.
Sonuç olarak; EPO Temyiz Kurulu’nun T 1731/12
Sayılı kararı ile EP1613394 sayılı patent; 1 numaralı bağımsız istemine konu
tıbbi cihazın üretilmesi için cerrahi bir adımın varlığı gerekmesi nedeniyle
hükümsüz kılınmıştır.
T
1731/12 Sayılı kararı veren temyiz kurulu; söz konusu kararı içinde
Genişletilmiş Temyiz Kurulu’nun G1/07 sayılı kararını da irdelemiş ve bu karara
da atıfta bulunmuştur. G1/07 Sayılı kararda özellikle “cerrahi yöntem”
kavramından ne anlaşılması gerektiğine değinilmiş ve daha önceki tarihli T
182/90 ve T 35/99 sayılı EPO kararlarında benimsenen “canlı bir vücudun canlı
hücrelerine veya dokularına ilişkin geri döndürülemez zarar veya bozulma
yaratacak her türlü metodun cerrahi bir müdahale kabul edilmesi gerektiği”
yönündeki bakış açısının EPC 53/(c) Hükmünün amacını aşar nitelikte olduğu
yorumunu yapmıştır. Kurula göre tıp alanında, bir şekilde hastaya bağlanması
gereken cihazların kullanımı için sayısız ve ileri düzeyde teknoloji mevcuttur.
Doğru teşhisin konulması için hastadan alınacak verileri ileten metotlar
çoğunlukla enjeksiyon ve benzeri yollarla hastaya ilaç verilmesi gibi müdahaleleri
gerektirmektedir.
Sonuç
itibariyle Kurul, G 1/07 Sayılı kararında “cerrahi yöntem” kavramının daha dar
şekilde ve tıp mesleğinin çekirdek aktivitelerinden olan müdahaleleri; yani tıp
uzmanlarının uygulamak üzere özel olarak eğitildiği ve sorumlu oldukları
türdeki müdahaleleri kapsayacak şekilde yorumlanması gerektiğine karar
vermiştir. Bunlar, vücuda yönelik
fiziksel müdahaleler olup bunların yapılması için tıp uzmanının profesyonel
tıbbi becerilerinin olması gerekmektedir ve bu becerilere rağmen bu tür
müdahaleler yaşamsal risk içerir.
Bu
dar yorum, EPC 53/(c) kapsamından, yalnızca minik bir müdahaleyi içeren kritik
olmayan ve beklenen özen ve beceri ile uygulandığında yaşamsal risk içermeyen
metotları çıkartmaktadır.
G
1/07 Sayılı kararı ile daha önceki T 182/90 ve T 35/99 sayılı EPO
içtihatlarından sapan Kurul özellikle, teşhise yardımcı bir ilacın hastaya
enjeksiyon yoluyla verilmesinin patentlenerbilirlik dışında bırakılırken;
inhalasyon yoluyla verilmesinin patentlenebilir görülmesinin ne kadar absürt
olacağına da dikkat çekmiştir.
Bu
çerçevede Kurul G 1/07 Sayılı kararında bir görüntüleme cihazını açıklayan bir
istemin, profesyonel tıp uzmanı tarafından gerçekleştirilecek şekilde vücuda
esaslı bir fiziksel müdahale adımını içermesi ve bu adımın gerekli profesyonel
özen ve uzmanlık gösterildiğinde dahi yaşamsal riskler içermesi nedeniyle EPC
53/(c) uyarınca patentlenebilir olmadığına karar vermiştir.
Görülmektedir ki T 1731/12 Sayılı
kararı veren temyiz kurulu; Genişletilmiş Temyiz Kurulu’nun G1/07 sayılı
kararını yalnızca tedavi metotlarına ilişkin istemleri değil; cerrahi adım
içeren bir tıbbi cihaza ilişkin istemleri de kapsayacak şekilde yorumlamıştır.
Sonuç olarak “cerrahi bir adım içeren cihazın
kullanımına” dair bir isteme patent verilmesi bakımından EPC 53/(c) engel
teşkil etmezken; “cerrahi bir adım içeren cihazın üretilmesine” dair
isteme patent verilmesinin EPC 53/(c) uyarınca mümkün olmadığına karar
verilmiştir. Nitekim “cerrahi bir adım içeren cihazın kullanımına” ilişkin
isteme patent verilebileceği EPC madde 53/(c)’nin son cümlesinde yer alan
istisna kapsamında “bahsi geçen tedavi ve teşhis metotlarında kullanılacak
ürünlere özellikle de madde veya kompozisyonlara uygulanmaz” ifadesi ile
sabittir.
