Son dönemlerde Türkiye’ye ilişkin çok sayıda habere gösterdiğim refleks, acaba bu haber gerçek mi yoksa Zaytung haberi mi şeklinde oluyor. Geçtiğimiz günlerde karşılaştığım bir haber gerçeklikle Zaytung arasına sıkışmış yaşamın sadece Türkiye’ye özgü olmadığını bana gösterdi. Okurken çok eğlendiğim bu gerçek olayın size de ilginç geleceğinden eminim.

“Peppa Pig” İngiltere menşeili, çok sayıda ülkede gösterilen, dünya çapında oldukça popüler bir çizgi dizinin ismi. Bir domuz ailesinin maceralarını anlatan çizgi dizide, “Peppa Pig” domuz ailesinin küçük kızının ismi. “Peppa Pig” ve ailesi insanlar gibi konuşuyor, giyiniyor, evlerde yaşıyor ve çizgi dizi bir domuz ailesinin ilişkilerini, maceralarını, diğer ülkelere seyahatlerini ve diğer hayvanlarla tanışmalarını konu alıyor. Okul öncesi çocuklara yönelik dizide, hayvanlar insanlar gibi konuşsa da, konuşmalarında hayvanların çıkarttıkları karakteristik seslere de yer veriliyor. Tüm bu yazdıklarım çizgi dizi hakkında yaptığım kısa araştırmaya dayanıyor, kendi adıma bu yazıdan önce ne “Peppa Pig” ismini duymuştum, ne de çizgi dizinin popülaritesinden haberdardım. Belki küçük çocuk sahibi okuyucular, “Peppa Pig” ve ailesini yakından tanıyordur.

“The Telegraph” gazetesinde 16 Kasım 2014 tarihinde yayınlanan haberin (http://www.telegraph.co.uk/news/worldnews/europe/italy/11234102/Woman-to-sue-Peppa-Pig-creators-after-sharing-name-with-baby-goat-character.html) konusunu, çizgi dizinin bir bölümünde “Peppa Pig” ve ailesinin İtalya’ya yaptıkları ziyaret ve sonrasında yaşananlar oluşturuyor.

“Peppa Pig” ve ailesi çizgi dizinin bir bölümünde İtalya’ya giderler ve orada “Keçi (goat)” ailesini ziyaret ederler. “Keçi” ailesinin fertlerinden birisi, ailenin küçük kızı “Gabriella Goat”, yani İtalyanca karşılığı ile “Gabriella Capra”dır. Bu arada, “goat (keçi)” kelimesinin İtalyanca karşılığının “capra” kelimesi olduğunu açıkça belirtmek yerinde olacaktır. Küçük Gabriella, domuz ailesi ile tanışırken kendisini dizinin İngilizce aslında “Hello. I am Gabriella Goat. Baaaaa” (Merhaba. Ben Gabriella Keçi. Baaaaa (baaaaa = keçi sesi))şeklinde tanıtır. Dizinin İtalya’daki gösteriminde, bu kısım “Buon giorno, sono Gabriella Capra. Baaaaa.” şeklinde çevrilir ve gösterilir. Bu tanışmanın ardından küçük Gabriella, Peppa’yı teyzesinin turistik dükkanına ve amcasının restoranına götürür ve bölüm devam eder.

Olanlar bu bölümün İtalya’da gösterilmesinden sonra meydana gelir.

Gerçek yaşamda “Gabriella Capra” İtalya’da yaşayan, önemli bir firmada çalışan 40 yaşında bir iş kadınıdır. “Gabriella Capra” bu bölümün gösteriminin ardından arkadaşlarının kendisiyle sıkça dalga geçtiğini, içinde bulunduğu ortamlarda “Buon giorno, sono Gabriella Capra.” denmesinin ardından, keçi sesi (Baaaaa) çıkartıldığını, bu şekilde çevresinde itibarsızlaştırıldığını öne sürerek, “Peppa Pig” çizgi dizisinin yapımcılarına karşı hukuki girişimlere başlamıştır.

Davacı “Gabriella Capra”nın yasal temsilciliğini “Ulusal Tüketiciler Vakfı” yapmaktadır. Vakıf temsilcileri, The Telegraph gazetesine yaptıkları açıklamada hukuki girişimleri doğrulamış ve İtalyan yasalarının kişilerin isim ve soyisimleri için özel koruma sağladığını belirtmiştir. Vakfa göre, İtalya’da televizyon dizilerinin sonunda, dizide yer alan kişilerin ve olayların gerçek kişi ve olaylarla bağlantısının bulunmadığını ve eğer böyle bir çakışma söz konusuysa bunun tamamıyla rastlantısal olduğunu belirtmek genel bir teamül niteliğindedir. Elbette, bir çizgi dizi olan “Peppa Pig” dizisinin sonunda böyle bir açıklamaya yer almamaktadır.

Vakfa göre, “Peppa Pig” yapımcılarının bu tip bir önlemi almamış olması, gerçek yaşamda büyük sorumluluklar gerektiren ciddi bir işe sahip olan ve tamamen masum olduğu halde, kamusal bir eğlence kaynağı haline dönüştürülen gerçek “Gabriella Capra”nın özel hayatının ve itibarının ihlal edilmesi anlamına gelmektedir. Bu çerçevede, Vakfa göre, çizgi dizi yapımcıları gerçek “Gabriella Capra”nın özel hayatını ve itibarını ihlal etmelerinden dolayı hukuken sorumludur ve uğranılan manevi zararı tazmin etmelidir. “Gabriella Capra”nın dizi yapımcılarından tazminini talep ettiği miktar ise 100.000 Euro’dur.

Gerçek yaşamdaki “Gabriella Capra” ünlü bir kişi olmadığı veya çizgi dizideki “Gabriella Capra” ile gerçek “Gabriella Capra” arasında bağlantı kurulmasını sağlayacak gerçekçi veriler olmadığı sürece, kanaatimizce dizi karakteri ile gerçek kişi arasında gerçekçi bir bağlantı kurulması ihtimali çok zayıftır. Dolayısıyla, bu vakada, karakterlerden birisinin çocuk dizisindeki masum çocuk keçi, diğerinin 40 yaşındaki bir iş kadını olması ve gerçek Gabriella Capra’nın ünlü bir kişi olmaması dikkate alındığında, gerçek yaşam “Gabriella Capra”sının çizgi dizi yapımcılarından tazminat kazanması ihtimali çok da güçlü gözükmemektedir. Gene de ihtiyatlı davranıp beklemek ve hukuki girişimlerin ne şekilde sonuçlanacağını görmek yerinde olacaktır.

Türkiye’deki Zaytung benzeri bir internet sitesi, eğer İtalya’da da varsa, muhtemelen bu haberi gerçek yaşam Zaytung’u olarak yayınlamıştır. Aşağıda ilgilenen okuyucular için “Peppa Pig”in, İtalyan arkadaşı “Gabriella Capra” ile tanışmasının İtalyanca versiyonunun bağlantısını (bkz. 23-29.saniyeler) veriyorum. Bu şanssız tesadüfün öznesi benim arkadaşım olsa, muhtemelen ben de kendisiyle çokça dalga geçerdim. Olanlara gülüp geçmek yerine çizgi dizi yapımcısına dava açmaksa, hangi arkadaşımın aklına gelirdi, onu pek bilemiyorum.

Önder Erol Ünsal

Kasım 2014

unsalonderol@gmail.com