Bir kamu kurumunda marka veya diğer fikri mülkiyet hakkı başvurularını inceleyen bir uzmanın başlıca görevi nedir?

Yanıt açık: Başvurular veya itirazlar hakkında karar vermek.

Aynı yanıt, yargıya yansımış uyuşmazlıklar hakkında karar veren hakimler için de geçerli elbette: Karar vermek.

Karar vermek fiilinin; İngilizcesi “decide”, Fransızcası “décider”, İspanyolcası “decidir”, İtalyancası “decidere” fiilleridir.

Çok konuşulan Batı dillerinde birbirlerine son derece yakın yazıma sahip bu fiilin atası ise Latince “decidere” fiilidir. Latince’deki bu fiil “de” prepozisyonu ile “caedere” fiilinin bütünleşmesinden ortaya çıkıyor. “de” prepozisyonu İngilizcedeki “off” kelimesiyle eş anlamlı düşünülebilir; “caedere” ise “kesmek, öldürmek” gibi anlamlara geliyor.

Bir diğer deyişle; “decide” yani “karar vermek” fiilinin kelime kökeni, diğer seçenekleri ortadan kaldırarak (keserek, öldürerek) bir sonuca varmak anlamından ve “öldürmek, kesip atmak” eylemlerinden geliyor.

İngilizce hafızamızı zorlayalım: suicide (sui + cide) = kendini öldürmek, homicide (homi + cide) = insan öldürmek. Aynı yöntemle türetilen bazı kavram veya isimlere bakalım: genocide (geno + cide) = soykırım, matricide, patricide, infanticide, pesticide, tyrannicide (anneyi öldürme, babayı öldürme, çocuk öldürme, böcek öldürme, tiranı öldürme). Listeyi daha da uzatmak mümkün.

Vardığımız noktada; Latince kökenli Batı dillerinde karar verme eylemi (to decide), öldürme eylemi ile köken bakımından benzer olarak karşımıza çıkıyor.

Asli görevi başvuru ve itirazları inceleyerek karar vermek olan benim gibi uzmanların günlük meşgalesi ise bu durumda her gün birilerini / bir şeyleri öldürmek oluyor. Ne kadar çok karar, o kadar fazla cinayet; ne kadar hızlı karar, o kadar otomatikleşmiş cinayet. Bir nevi seri katil, ne harika!!!

Daha geniş bir perspektiften bakınca, günlük hayata dair her kararımız da aslında birilerini veya bir şeyleri öldürmek anlamına geliyor. Bu halde de bir karar verirken, yani diğer seçenekleri ortadan kaldırırken hepimiz katil oluyoruz veya karardan negatif etkilenen kişiysek kendimizi kurban konumunda buluyoruz. Kimimiz sadece günlük hayatında yapıyor bu işi, kimimiz ise sadece günlük hayat pratikleri içerisinde değil, aynı zamanda mesleki olarak da bu eylemle iştigal ediyor.

Bütün bu -zihin aydınlatıcı- ama pratikte faydasız düşünce, katıldığım bir seminerde bağlam dışı anlatılan etimolojik tespitlerden ortaya çıktı (Teşekkürler Beliz hocam) ve ben de işimde her gün “decide” eylemi gerçekleştiren bir kişi olarak, kendimi katil olarak değerlendirirken buldum.

Uzmanlık alanım olmayan bir konuda amatörce yazdıklarım için kusura bakmazsınız sanırım?

Önder Erol ÜNSAL

Kasım 2019

unsalonderol@gmail.com